Kluwen
Lotte Spreeuwenberg en Martha Claeys
Subscribe
Kluwen is een filosofische podcast over de knopen van het mens-zijn. Een podcast die graaft van verwarring naar verwondering en terug, met een mix van persoonlijke verhalen en filosofische argumentatie. Productie, interviews, muziek en geluid door Martha Claeys en Lotte Spreeuwenberg. Beeld door Anne Lucassen.
Met de steun van de Universiteit Antwerpen.
© Kluwen
Available episodes
Newest first
Oldest first
Jul 6, 2023
Kluwen x deBuren: over trots, zelfwaardering, en emancipatie
Live vanuit het KASK in Gent tijdens de De Dag van de Filosofie 2023: Lotte Spreeuwenberg in gesprek met Martha Claeys en Emma-Lee Amponsah, op uitnodiging van deBuren. Over hoe trots in sommige contexten een politiek statement kan zijn, black pride vs white pride, en hoe je vanuit het idee van gelijkheid toch superioriteit in stand kunt houden. 'De valse vergelijking die soms gemaakt wordt over wie trots mag zijn en niet, heeft ook alles te maken met een gebrek aan historisch besef en bewustzijn van wie welke ruimte inneemt.'
playlist_add
Apr 10, 2023
FILOSOFIE & DEKOLONISATIE, deel 3: Dialoog, debat en ambivalentie
In deze serie denken we na over vragen als: Wat betekent dekolonisatie van de filosofie? Wordt er binnen filosofie onderwijs en onderzoek voldoende aandacht besteed aan niet-Europese perspectieven? Hoe zijn ecologische vraagstukken verbonden met kolonialisme? Hoe zien we dit terug in het begrip 'antropoceen'? Wat kunnen we hiervan leren voor het nadenken over klimaatrechtvaardigheid en herstel? Wat zijn de voorwaarden voor ‘goede gesprekken’ over dekolonisatie en hoe kan de filosofie hieraan bijdragen?
In de derde en laatste aflevering gaat Marieke van der Steen in gesprek met Esha Guy Hadjadj (schrijver en journalist Oneworld.nl, de Nederlandse Boekengids en Hard/hoofd), Monique Roelofs (Universiteit van Amsterdam) en Soraya Arou-Gouya (dialoog begeleider van dialogen over racisme en onderzoeker diversiteit en inclusie). In deze laatste aflevering stellen we de vraag ‘Hoe nu verder?’, waarbij we focussen op de relatie tussen filosofie, dekolonisatie en het maatschappelijke debat. In hoeverre kan filosofie als discipline bijdragen aan gesprekken over dekolonisatie? Kunnen dekoloniale filosofische benaderingen in de praktijk worden gebracht? Wat zijn de obstakels? En hoe gaat we om met de erfenis van het koloniale verleden?
Makers: Yolande Jansen, Soraya Arou-Gouya en Marieke van der Steen.
Edit: Marieke van der Steen, Martha Claeys en Lotte Spreeuwenberg.
Beeld: Greeshma Chauhan en Anne Lucassen.
Muziek: Telelé van Vernon Chatlein @vernonchatlein
Mede mogelijk gemaakt door de afdeling Wijsbegeerte van de Universiteit van Amsterdam.
playlist_add
Apr 10, 2023
FILOSOFIE & DEKOLONISATIE, deel 2: Het Antropoceen, Blackness en klimaatactivisme
In deze serie denken we na over vragen als: Wat betekent dekolonisatie van de filosofie? Wordt er binnen filosofie onderwijs en onderzoek voldoende aandacht besteed aan niet-Europese perspectieven? Hoe zijn ecologische vraagstukken verbonden met kolonialisme? Hoe zien we dit terug in het begrip 'antropoceen'? Wat kunnen we hiervan leren voor het nadenken over klimaatrechtvaardigheid en herstel? Wat zijn de voorwaarden voor ‘goede gesprekken’ over dekolonisatie en hoe kan de filosofie hieraan bijdragen?
In deze tweede aflevering gaat Yolande Jansen in gesprek met Jasmijn Leeuwenkamp (Universiteit van Amsterdam), Francio Guadeloupe (Universiteit van Amsterdam en Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde van de KNAW) en Harriët Bergman (Universiteit Antwerpen). Ze bespreken wat kolonialiteit en dekolonisatie met de ecologische crisis te maken hebben en met de verhouding tussen mens en natuur. Ze gaan onder meer in op het begrip 'antropoceen', de culturele verbeelding van de natuur en de relatie daarvan met de koloniale geschiedenis, emoties en klimaatactivisme. Ze gaan ook in op de vraag wat er nodig is voor herstel, reparatie en transformatie van door kolonialisme, slavernij en ecologische uitbuiting verstoorde verhoudingen.
Makers: Yolande Jansen, Soraya Arou-Gouya en Marieke van der Steen.
Edit: Marieke van der Steen, Martha Claeys en Lotte Spreeuwenberg.
Beeld: Greeshma Chauhan en Anne Lucassen.
Muziek: Danza pa Baila van Vernon Chatlein @vernonchatlein
Mede mogelijk gemaakt door de afdeling Wijsbegeerte van de Universiteit van Amsterdam.
playlist_add
Apr 10, 2023
FILOSOFIE & DEKOLONISATIE, deel 1: Onderwijs, onderzoek en activisme
In deze serie denken we na over vragen als: Wat betekent dekolonisatie van de filosofie? Wordt er binnen filosofie onderwijs en onderzoek voldoende aandacht besteed aan niet-Europese perspectieven? Hoe zijn ecologische vraagstukken verbonden met kolonialisme? Hoe zien we dit terug in het begrip 'antropoceen'? Wat kunnen we hiervan leren voor het nadenken over klimaatrechtvaardigheid en herstel? Wat zijn de voorwaarden voor ‘goede gesprekken’ over dekolonisatie en hoe kan de filosofie hieraan bijdragen?
In de eerste aflevering gaat Soraya Arou-Gouya in gesprek met Grâce Ndjako (Universiteit van Amsterdam), Anya Topolski (Radboud Universiteit) en Fabrice Kanounji (Universiteit van Amsterdam) over dekolonisatie van filosofie onderwijs en onderzoek, en van kennis in het algemeen. Ook bespreken ze de rol van studenten en docenten bij verzet tegen koloniale erfenissen in universitaire curricula. Ze onderzoeken wat de filosofie als academische discipline kan of moet doen om een meer dekoloniale benadering van de wetenschap mogelijk te maken en wat dit voor de studie filosofie betekent.
Makers: Yolande Jansen, Soraya Arou-Gouya en Marieke van der Steen.
Edit: Marieke van der Steen, Martha Claeys en Lotte Spreeuwenberg.
Beeld: Greeshma Chauhan en Anne Lucassen.
Muziek: Aga Who van @NamibianTales (https://www.instagram.com/shishani.music/)
Mede mogelijk gemaakt door de afdeling Wijsbegeerte van de Universiteit van Amsterdam.
playlist_add
Feb 6, 2023
ONGEZIEN, deel 2: Zorgelijke algoritmes
De medische wereld blijkt volgens onderzoeken vatbaar voor vooroordelen en bias. Wat betekent dat precies? Kunnen algoritmes die vooroordelen te slim af zijn, of versterken ze net het probleem? In deze Kluwen Takeover gaat Liz Groen, master-student Philosophy, Bio-ethics & Health aan de Vrije Universiteit Amsterdam op zoek naar antwoorden.
In aflevering twee gaat Liz dieper in op het gebruik kunstmatige intelligentie in de gezondheidszorg. Ze spreekt met Amber de Kock, Kris Goffin en Daan Kenis (allen Universiteit Antwerpen).
playlist_add
Feb 6, 2023
ONGEZIEN, deel 1: Impliciete bias in de zorg
De medische wereld blijkt volgens onderzoeken vatbaar voor vooroordelen en bias. Wat betekent dat precies? Kunnen algoritmes die vooroordelen te slim af zijn, of versterken ze net het probleem? In deze Kluwen Takeover gaat Liz Groen, master-student Philosophy, Bio-ethics & Health aan de Vrije Universiteit Amsterdam op zoek naar antwoorden.
In aflevering één onderzoekt Liz hoe impliciete bias zich uit in de gezondheidszorg. Ze spreekt met Erika Dontsa Tankam (Universiteit Gent), Amber de Kock en Kris Goffin (beide Universiteit Antwerpen).
playlist_add
Dec 24, 2022
Het f-woord: over film, feminisme & filosofie
Wat voor filosofische lessen kun je trekken uit films? Met welke blik kijken we naar het witte doek, en hoe kan die blik door een regisseur geleid worden? En is het toeval dat beide van onze sprekers grote fan zijn van Linklater en Coppola? Mabel Zwaan (Universiteit Tilburg) en Katrien Schaubroeck (Universiteit Antwerpen) delen voor de kerstspecial hun filosofische liefde voor film met Kluwen.
playlist_add
Dec 6, 2022
Kluwen x Facts to Act: is vrijheid blijheid?
Vrijheid. Dat is het hoogste goed, toch? Maar wat willen we eigenlijk wanneer we vrij willen zijn? En zijn daar ook grenzen aan? Op Facts to Act ging Kluwen in samenwerking met het Humanistisch verbond en het Hannah Arendt instituut in gesprek met filosofes Alicja Gescinska en Josette Daemen. We hebben het over corona, het rijk der vrijheid, de politieke belofte van vrijheid, en over hoe vrij je in een liberale staat als Nederland of België eigenlijk bent. En ook over wat vrijheid te maken heeft met kiwis en bananen.
playlist_add
Nov 3, 2022
Kluwen x Ik zie, ik zie, filosofie!: Like en cancel
Twee filosofische podcasts slaan de handen ineen! Ik zie, ik zie, filosofie! en Kluwen presenteren een gesprek over cancel culture. Wat is cancel culture? Is cancellen iemand tot verantwoording roepen? Of zorgt het ervoor dat we niets meer durven zeggen? Kortom: wat moeten we ermee? In samenwerking met Bibliotheek Midden-Brabant, ter gelegenheid van de Week van de Mediawijsheid, opgenomen in de LocHal in Tilburg.
Gehost en -edit door Bas Keemink en Bram Medelli van Ik zie, ik zie, filosofie! met gasten Jenny Janssens en Kluwens eigen Lotte Spreeuwenberg.
playlist_add
Oct 11, 2022
Wat is eigenlijk solidariteit?
Een golf van solidariteit met de Oekraïense vluchtelingen, met vrouwen in Iran, solidariteit met het globale Zuiden, solidair zijn met wie minder heeft… Hoe meer solidariteit, hoe beter, toch? Maar wat houdt echte solidariteit eigenlijk in? We vragen het aan Julia Alegre Mouslim (Universiteit van Malta) en Zinaïda Sluijs (Universiteit van Uppsala).
Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door de Universiteit Antwerpen.
beeld (c) Anne Lucassen
playlist_add
Sep 5, 2022
Bouwen aan architectuur
Wat hebben filosofie en architectuur met elkaar te maken? Veel, volgens onze gasten Setareh Noorani (Het Nieuwe instituut) en Catherine Koekoek (Erasmus Universiteit Rotterdam). Volgens hen kan architectuur een spiegel zijn van de samenleving. We spreken met hen in het Nieuwe instituut in Rotterdam.
Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door de Universiteit Antwerpen.
beeld (c) Anne Lucassen
playlist_add
Jul 15, 2022
Welkom in het post-truth tijdperk
Welkom in het post-truth tijdperk, waar de feitelijke waarheid er niet meer toe lijkt te doen. Waar gaan buzzwoorden als fake news en post-truth eigenlijk over? En waarom nemen we uitgerekend nu een loopje met de waarheid? Filosofen Natascha Rietdijk (Tilburg Universiteit) en Simon Truwant (KU Leuven) geven in deze aflevering een diagnose van ons tijdsgewricht. We hebben het over polarisering, complotdenken, echo-kamers, vertrouwen, de rol van de politiek, sociale media, en de pers.
Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door de Universiteit Antwerpen.
beeld (c) Anne Lucassen
playlist_add
May 30, 2022
Neurodivers, handicap, of crip?
Wie afwijkend gedrag vertoont of zich ‘anders’ voelt noemen we al snel ziek, abnormaal, of afwijkend. Maar wat doet zo’n stempel met je? Kan het niet beter? Hoe kijken we best naar iemand die mentaal of fysiek niet ‘volgens de norm’ functioneert, en wat betekent dat überhaupt?
In deze aflevering vinden we antwoorden in de neurodiversiteit en de crip theory, met Leni Van Goidsenhoven en Jo Bervoets (beiden Universiteit Antwerpen).
Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door de Universiteit Antwerpen.
beeld (c) Anne Lucassen
playlist_add
Apr 25, 2022
All work, no play: de toekomst van werk
Beantwoord jij ook soms ‘s avonds nog werkmails? Of zit je in het weekend nog te kauwen op een werkprobleem? We werken alsmaar meer, en alsnog komen veel mensen amper rond. Hoe komt dat? Wat begrijpen we eigenlijk onder 'werk'? Hoe heeft het kapitalisme ons idee van werk beïnvloed? En hoe zal ons werk er, met de toenemende digitalisering, in de toekomst uit gaan zien?
In deze aflevering van vragen we hoe het met ons werkleven gaat aan Savriel Dillingh (Erasmusuniversiteit Rotterdam) en Willem Van der Deijl-Kloeg (Universiteit Tilburg).
Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door de Universiteit Antwerpen.
beeld (c) Anne Lucassen
playlist_add
Oct 20, 2021
Filosofie en activisme: activisme aan de academie
Mag een goede wetenschapper ook een activist zijn? Is er plaats aan de academie voor activisme, of moet je als wetenschapper helemaal neutraal zijn. Kan dat überhaupt? Fleur Jongepier (Radboud Universiteit Nijmegen) en Lotte Spreeuwenberg spreken over de praktijk en de theorie.
“Liefde en Revolutie. Een filosofie van activisme” van Lotte Spreeuwenberg is nu te verkrijgen bij de betere boekhandel. Zie ook: https://letterwerk.be/books/liefdeenrevolutie.html
beeld (c) Anne Lucassen
playlist_add
May 25, 2021
ENTITLED, deel 2: over mannelijk privilege en huishoudelijke arbeid
DEEL 2 van 2
Wat is mannelijk privilege? De Australische filosofe Kate Manne wijdt haar academische carrière aan onderzoek naar misogynie en de vraag waarom patriarchale structuren zo hardnekkig zijn. In deze serie bespreken studenten wijsbegeerte aan de Universiteit Antwerpen haar laatste boek 'Entitled', dat in 2020 in het Nederlands verscheen onder de titel Man en Macht.
In deze aflevering bespreken de gasthosts de verdeling van huishoudelijke arbeid, genderrollen, werk, en ouderschap.
Gasthosts: Robbe Embrechts, Petra Mermans, Nikita Oeyen
Gasteditor: Robbe Embrechts
Beeld: Nikita Oeyen
playlist_add
May 25, 2021
ENTITLED, deel 1: over mannelijk privilege, macht en kennis
DEEL 1 van 2
Wat is mannelijk privilege? De Australische filosofe Kate Manne wijdt haar academische carrière aan onderzoek naar misogynie en de vraag waarom patriarchale structuren zo hardnekkig zijn. In deze serie bespreken studenten wijsbegeerte aan de Universiteit Antwerpen haar laatste boek 'Entitled', dat in 2020 in het Nederlands verscheen onder de titel Man en Macht.
In deze aflevering bespreken de gasthosts mannelijk privilege, kennisproductie, narcisme, gaslighting, en mansplaining.
Gasthosts: Robbe Embrechts, Petra Mermans, Nikita Oeyen
Gasteditor: Robbe Embrechts
Beeld: Nikita Oeyen
playlist_add
Feb 14, 2021
KUNST & PORNO, deel 1: Kunst of pornografie?
In deze miniserie onderzoeken we verschillende vragen rond kunst, pornografie, en hun samenhang. Filosofen Petra Van Brabandt (Sint Lucas Antwerpen) en Hans Maes (University of Kent) geven ons in vijf afleveringen een blik op de wereld van kunst en porno.
In deze aflevering: Is de tegenstelling tussen kunst en pornografie zo groot als ze op het eerste gezicht lijkt? Wat hebben kunst en porno gemeen, waarin verschillen ze, en waarom is het interessant om ze met elkaar in verband te brengen?
playlist_add
Feb 14, 2021
KUNST & PORNO, deel 2: Het lichaam als object
In deze miniserie onderzoeken we verschillende vragen rond kunst, pornografie, en hun samenhang. Filosofen Petra Van Brabandt (Sint Lucas Antwerpen) en Hans Maes (University of Kent) geven ons in vijf afleveringen een blik op de wereld van kunst en porno.
In deze aflevering: Wat is het verschil tussen het afbeelden van een mooi lichaam en een mooi landschap of een stilleven? Is het immoreel als we naar een lichaam kijken als naar een erg mooi object? En als kunst immoreel is, is dat dan een probleem?
playlist_add
Feb 14, 2021
KUNST & PORNO, deel 3: Wat is sexy?
In deze miniserie onderzoeken we verschillende vragen rond kunst, pornografie, en hun samenhang. Filosofen Petra Van Brabandt (Sint Lucas Antwerpen) en Hans Maes (University of Kent) geven ons in vijf afleveringen een blik op de wereld van kunst en porno.
In deze aflevering: Wat voor relatie is er tussen erotische beelden en onze beleving van seksualiteit? Bepaalt wat we sexy vinden wat we afbeelden in kunst en porno, of is het omgekeerd: beïnvloeden de beelden in kunst en porno wat we sexy vinden? En wie bepaalt er überhaupt eigenlijk wat sexy is?
playlist_add
Feb 14, 2021
KUNST & PORNO, deel 4: Sexiness en macht
In deze miniserie onderzoeken we verschillende vragen rond kunst, pornografie, en hun samenhang. Filosofen Petra Van Brabandt (Sint Lucas Antwerpen) en Hans Maes (University of Kent) geven ons in vijf afleveringen een blik op de wereld van kunst en porno.
In deze aflevering: Wat hebben sex en macht elkaar te maken? Wat vinden we sexy: onderdanigheid of dominantie? Of verschilt dat voor mannen en vrouwen? Waarom willen we zo graag sexy zijn, en is dat problematisch?
playlist_add
Feb 14, 2021
KUNST & PORNO, deel 5: Porno en feminisme
In deze miniserie onderzoeken we verschillende vragen rond kunst, pornografie, en hun samenhang. Filosofen Petra Van Brabandt (Sint Lucas Antwerpen) en Hans Maes (University of Kent) geven ons in vijf afleveringen een blik op de wereld van kunst en porno.
In deze aflevering: Is porno op zich problematisch? Of is het gewoon een kwestie van zoeken naar ‘betere’ porno? En wat als ik zelf opgewonden word van vrouwonviendelijke porno, ben ik dan een slechte feminist?
playlist_add
Feb 7, 2021
KUNST & PORNO (trailer)
Kan iets zowel kunst als pornografie zijn? Mag je het lichaam puur als object beschouwen? Wat betekent het om sexy te zijn? En ben je vrouwonvriendelijk als je van mainstream porno geniet? Kluwen onderzoekt het in de miniserie ‘KUNST & PORNO’, samen met filosofen Petra Van Brabandt en Hans Maes.
playlist_add
Nov 30, 2020
Kluwen x KfA: Het ongemak van klimaatverandering
Angst, wanhoop, ongemak, pessimisme. Het is maar een greep uit wat we kunnen voelen als we denken aan de klimaatcrisis. Wat betekenen die emoties eigenlijk? En welke rol spelen ze op weg naar een duurzame toekomst? Staan negatieve emoties in de weg van vooruitgang, of maken ze er noodzakelijk deel van uit? We spreken met filosofe Harriet Bergman (Universiteit Antwerpen) over de ongemakkelijke emoties die met de klimaatcrisis gepaard gaan. Filmmaker en activiste Chihiro Geuzebroek schuift aan als tafelgast.
playlist_add
Nov 9, 2020
Kluwen x KfA: De mythe van de groene economie
Steeds meer ngo's, bedrijven en politieke partijen vinden elkaar rond de slogan van de 'groene economie'. Duurzaam consumeren wordt voorgesteld als de sleutel naar een groenere toekomst. Anneleen Kenis weerlegt die mythe. De transitie naar een duurzame toekomst kan niet zonder diepgaande maatschappijverandering. Zo'n verandering vraagt precies meer sociale gelijkheid, meer democratie en minder markt.
playlist_add
Oct 29, 2020
Kluwen x KfA: Wat hebben klimaat en racisme met elkaar te maken?
De klimaatcrisis is ook een sociaal probleem. Klimaatactivisten wijzen er op dat de gevolgen van deze crisis sommige groepen harder treffen. Zowel het huidige beleid als de praktijk rond de klimaatcrisis houden raciale ongelijkheid in stand. Op de intersectie tussen klimaat en racisme treffen we activiste en filmmaker Chihiro Geuzebroek. Filosofe Harriet Bergman (Universiteit Antwerpen) schuift aan als tafelgast.
playlist_add
Sep 16, 2020
Kluwen x Filosofienocturne: Wat leren we van fictie?
Wat leren we van verzonnen verhalen? En hoe werkt dat leerproces? Moeten we wel iets leren van fictie, of gaat dat net in tegen de ontspanning en overgave die we vaak zoeken in een roman? Met filosofe Leen Verheyen (Universiteit Antwerpen) en auteur Anne Provoost namen we een live podcast op tijdens de Filosofienocturne van de Universiteit Antwerpen. In een onwerkelijke omgeving - een publiek achter mondmaskers gezeten op anderhalve meter in een kleine kerk - spreken we over de vraag of we van fictie betere mensen worden.
playlist_add
Sep 16, 2020
Kluwen x Filosofienocturne bonus: een gedicht van Yanni Ratajczyk
Filosoof en dichter Yanni Ratajczyk (Universiteit Antwerpen) droeg ter inleiding van de live podcast op de Filosofienocturne zijn gedicht Synopsis voor. Als bonustrack bij deze aflevering zette Lis Starling zijn voordracht onder muziek.
playlist_add
Apr 22, 2020
Uitgelezen: Waarom nog geen vaccin, maar wel een corona-app?
In dit essay vraagt filosoof Ibo van de Poel (Technische Universiteit Delft)zich af waarom een vaccin langer op zich laat wachten dan een corona-app. Zouden we niet iets van de voorzichtigheid en terughoudendheid die we hanteren bij het introduceren van een vaccin óók moeten hanteren als het gaat om een corona-app?
Lees je liever zelf de tekst? Je vindt het essay terug op de filosofische blog bijnaderinzien.com.
playlist_add
Apr 20, 2020
Uitgelezen: Ook utilitaristen moeten voor een lockdown zijn
In dit essay reageert filosoof Josette Daemen (Universiteit Leiden)op het utilitartistische argument tegen de lockdown. We zouden beter afstappen van de lockdown, want de prijs die we voor het stilleggen van de maatschappij betalen is mogelijks nog groter, klinkt het vaak. Josette weerlegt dat argument, en toont dat ook voor utilitaristen de lockdown de beste optie is.
Lees je liever zelf de tekst? Je vindt het essay terug op de filosofische blog bijnaderinzien.com.
playlist_add
Apr 20, 2020
Uitgelezen: Mijn baan is niet cruciaal, maar dat maakt 'm nog niet waardeloos
Filosoof Willem van der Deijl (Universiteit Tilburg) heeft een niet-cruciale baan. Maar is een niet-cruciale baan is daarom per se een 'bullshit job'? Willem stelt het onderscheid tussen cruciaal en waardevol op scherp.
Lees je liever zelf de tekst? Je vindt het essay terug op de filosofische blog bijnaderinzien.com.
playlist_add
Apr 20, 2020
Uitgelezen: Nudging technieken in de strijd tegen corona
In dit essay vraagt filosoof Bart Engelen (Universiteit Tilburg) zich af welke rol nudging, het inzetten van subtiele stimuli die leiden tot gedragsverandering, kan spelen in het te boven komen van de coronacrisis. Is nudging te 'soft', of net noodzakelijk?
Lees je liever zelf de tekst? Je vindt het essay terug op de filosofische blog bijnaderinzien.com.
playlist_add
Apr 20, 2020
Uitgelezen: Angst, een slechte raadgever?
In dit essay legt Eva Meijer (Universiteit Wageningen) de mechanismen van angst bloot die een rol kunnen spelen in onze reactie op het coronavirus. Angst kan ons misschien helpen om afstand te bewaren, bijvoorbeeld, maar de emotie kan ook tot heel wat problemen leiden.
Lees je liever zelf de tekst? Je vindt het essay terug op de filosofische blog bijnaderinzien.com.
playlist_add
Apr 12, 2020
Uitgelezen: Coronacrisis, het is de natuur
In haar essay stelt filosofie Eva Meijer (Universiteit van Wageningen) de scheiding tussen natuur en cultuur in vraag. Ze beargumenteert dat culturele gegevens, zoals de bekommernis om geld, een bepalende en zelfs oorzakelijke rol spelen in dit soort crisissen.
Lees je liever zelf de tekst? Je vindt het essay terug op de filosofische blog bijnaderinzien.com.
playlist_add
Apr 12, 2020
Uitgelezen: Hoe mijn lichaam besloot om thuis te blijven
In dit essay vraagt filosofe Fleur Jongepier (Radboud Universiteit Nijmegen) zich af hoe ze de beslissing maakte om toch niet te gaan skieën, toen de corona-uitbraak nog maar net begon in Nederland. Haar antwoord? Het was haar lichaam die besloot, niet haar expliciete innerlijke dialoog.
Lees je liever zelf de tekst? Je vindt het essay terug op de filosofische blog bijnaderinzien.com.
playlist_add
Apr 12, 2020
Uitgelezen: Onzekerheid in tijden van corona
Josette Daemen (Universiteit Leiden) heeft het in haar essay over de verschillende dimensies van onzekerheid die een crisis zoals de coronapandemie met zich meebrengt. Mensen vinden onzekerheid zo onprettig, dat ze er verschillende afweermechanismen tegen ontwikkeld hebben, schrijft ze. Lees je liever zelf de tekst? Je vindt het essay terug op de filosofische blog bijnaderinzien.com.
playlist_add
Feb 25, 2020
Bestaat de vrije wil?
Bestaat de vrije wil? En waar moeten we die dan gaan zoeken? De mens lijkt, net als andere dingen in de natuur, voorbestemd door kettingen van oorzaak en gevolg in de hersenen. Neurowetenschappers concluderen dat de vrije wil een illusie is. Maar is dat wel zo? Wat betekent het om vrij te zijn? We vragen het aan filosofe Lieke Asma (Munich School of Philosophy), en hersenonderzoeker Simon Van Gaal (Universiteit van Amsterdam).
playlist_add
Jan 14, 2020
Verdien jij wat je verdient?
Is het eerlijk dat poetshulpen en vuilnisophalers minder verdienen dan topadvocaten, of CEO’s? Wat is een eerlijke verloning? De kloof tussen de superrijken en de rest wordt steeds groter. Verdedigers van superverloningen halen de vrijheid van de markt aan als rechtvaardiging, en benadrukken het belang van verdienste. Econoom-filosofen Ingrid Robeyns en Huub Brouwer (Universiteit Utrecht) stellen deze argumenten in vraag. Volgens hen heeft het extreme vermogen van een kleine groep gevaarlijke consequenties voor de democratie, en doen we er goed aan om grenzen te stellen aan de rijkdom.
playlist_add
Nov 27, 2019
Oh sweet me! Tussen trots en zelfliefde
Wat betekent het om trots op jezelf te zijn? Is dat houden van jezelf? En wat is zelfliefde dan? Overdreven zelfliefde beschouwen we als narcistisch of egocentrisch. Maar zelfliefde is ook iets heel positiefs, en wordt gepropageerd in popcultuur door iconen als Beyoncé of Lizzo. Trots is het fundament van de gay pride - feestelijk, kleurrijk, belangrijk en positief - maar ook van de white pride. Wat zijn de verschillen? Met Daan Borrel, schrijfster en journaliste, en Martha Claeys, filosofe aan de Universiteit Antwerpen, hebben we het over trots en zelfliefde en de dunne lijn met narcisme en arrogantie. Opname in de studio van VondelCS, Media & Cultuur LAB van AVROTROS.
Erratum: Op 26:28 wordt de term 'strategic essentialism' toegeschreven aan de filosoof Anthony Kwame Appiah. De term werd echter in eerste instantie bedacht en uitgewerkt door de Indiase geleerde Gayatri Chakravorty Spivak.
playlist_add
Oct 17, 2019
Kluwen x Betweter: Tijd te kort met Joke Hermsen
Van tijd hebben we eerder te weinig dan te veel. Dagdromen en lanterfanten is er niet meer bij. Kan het ook anders? We worden continu geprikkeld door apparaten, nieuws en sociale media. Daardoor is het soms moeilijk om ruimte te vinden voor vertraging, verveling en nietsdoen. Gaan we tegenwoordig anders om met de tijd dan vroeger? In hoeverre zijn we overgeleverd aan de klok? Schrijver en filosoof Joke Hermsen onderzoekt in haar werk de manier waarop we tijd ervaren. Ze zet daarbij de oude god Chronos naast de minder bekende jonge en knappe Kairos.
Kluwen ging in gesprek met Joke Hermsen over de betekenis van tijd in een versnelde wereld op het uitverkochte Betweter festival in Utrecht.
playlist_add
Oct 17, 2019
Kluwen x Betweter: Marli Huijer heeft het (niet) over seks
Heteroseksueel, homoseksueel, biseksueel, panseksueel, ga zo maar door. De laatste jaren is er een steeds grotere diversiteit aan seksuele identiteiten de mainstream ingerold. Maar telkens als we ons identificeren met zo'n label, wordt ook verwacht dat we ons gedragen naar de normen die daarbij horen. De Franse denker Michel Foucault stelde in de tijd van de seksuele revolutie in de jaren 60 al dat de nadruk op seksuele vrijheid die juist beperkt. Filosoof prof. Marli Huijer (Erasmus Universiteit Rotterdam) herlas Foucault en pleit voor terughoudendheid in het vastleggen van wie we zijn. Hoe doe je dat?
Kluwen ging in gesprek met Marli Huijer over seksuele vrijheid op het uitverkochte Betweter festival in Utrecht.
playlist_add
Sep 3, 2019
Gender onder de hersenscan
Boys will be boys, en vrouwen zijn raadsels. Zulke uitspraken veronderstellen dat sekseverschillen vastgelegd en onveranderbaar zijn. Maar hebben mannen en vrouwen echt andere hersenen? Zijn we ons brein, of kunnen we ons brein veranderen? En wat zegt dat over gender? We stellen onze vragen aan Annelies Kleinherenbrink, onderzoekster aan de Universiteit Tilburg.
playlist_add
Jul 17, 2019
Reizen als collectieve dwangneurose
Waarom reizen we? Wat zoeken we? En waarom willen we liever een reiziger genoemd worden dan een toerist? We vroegen het Ruud Welten, professor op Universiteit Tilburg, gespecialiseerd in moderne en Franse filosofie. Hij schreef eerder het boek: 'Het ware leven is elders; filosofie van het toerisme'.
playlist_add
Jun 2, 2019
Kluwen x DRIFT: in gesprek met Annemie Halsema over gender
Kluwen bezoekt wijsgerig festival DRIFT in Amsterdam. DRIFT is een jaarlijks festival dat dit jaar uitnodigt om na te denken over 'het zijn en de dingen'. De gasten worden geprikkeld door lezingen, kunstinstallaties, poëzieinterventies, veel gekeuvel, gedans, en op tijd een biertje. Vanuit een studio in VondelCS gaan we in gesprek met Arjen Kleinherenbrink, Annemie Halsema, Lisa Doeland en Jan Flameling. De festivallezingen van Trudy Dehue en Joel David Hamkins zijn ook hier te beluisteren.
playlist_add
Jun 2, 2019
Kluwen x DRIFT: lezing door Trudy Dehue over de zachte kant van harde feiten
Kluwen bezoekt wijsgerig festival DRIFT in Amsterdam. DRIFT is een jaarlijks festival dat dit jaar uitnodigt om na te denken over 'het zijn en de dingen'. De gasten worden geprikkeld door lezingen, kunstinstallaties, poëzieinterventies, veel gekeuvel, gedans, en op tijd een biertje. Vanuit een studio in VondelCS gaan we in gesprek met Arjen Kleinherenbrink, Annemie Halsema, Lisa Doeland en Jan Flameling. De festivallezingen van Trudy Dehue en Joel David Hamkins zijn ook hier te beluisteren.
playlist_add
Jun 2, 2019
Kluwen x DRIFT: in gesprek met Lisa Doeland over afval
Kluwen bezoekt wijsgerig festival DRIFT in Amsterdam. DRIFT is een jaarlijks festival dat dit jaar uitnodigt om na te denken over 'het zijn en de dingen'. De gasten worden geprikkeld door lezingen, kunstinstallaties, poëzieinterventies, veel gekeuvel, gedans, en op tijd een biertje. Vanuit een studio in VondelCS gaan we in gesprek met Arjen Kleinherenbrink, Annemie Halsema, Lisa Doeland en Jan Flameling. De festivallezingen van Trudy Dehue en Joel David Hamkins zijn ook hier te beluisteren.
playlist_add
Jun 2, 2019
Kluwen x DRIFT: in gesprek met Jan Flameling over Oosterse filosofie
Kluwen bezoekt wijsgerig festival DRIFT in Amsterdam. DRIFT is een jaarlijks festival dat dit jaar uitnodigt om na te denken over 'het zijn en de dingen'. De gasten worden geprikkeld door lezingen, kunstinstallaties, poëzieinterventies, veel gekeuvel, gedans, en op tijd een biertje. Vanuit een studio in VondelCS gaan we in gesprek met Arjen Kleinherenbrink, Annemie Halsema, Lisa Doeland en Jan Flameling. De festivallezingen van Trudy Dehue en Joel David Hamkins zijn ook hier te beluisteren.
playlist_add
Jun 2, 2019
Kluwen x DRIFT: in gesprek met Arjen Kleinherenbrink over vervreemding en authentiek contact
Kluwen bezoekt wijsgerig festival DRIFT in Amsterdam. DRIFT is een jaarlijks festival dat dit jaar uitnodigt om na te denken over 'het zijn en de dingen'. De gasten worden geprikkeld door lezingen, kunstinstallaties, poëzieinterventies, veel gekeuvel, gedans, en op tijd een biertje. Vanuit een studio in VondelCS gaan we in gesprek met Arjen Kleinherenbrink, Annemie Halsema, Lisa Doeland en Jan Flameling. De festivallezingen van Trudy Dehue en Joel David Hamkins zijn ook hier te beluisteren.
playlist_add
Jun 2, 2019
Kluwen x DRIFT: lecture by Joel David Hamkins on mathematical universes
Kluwen bezoekt wijsgerig festival DRIFT in Amsterdam. DRIFT is een jaarlijks festival dat dit jaar uitnodigt om na te denken over 'het zijn en de dingen'. De gasten worden geprikkeld door lezingen, kunstinstallaties, poëzieinterventies, veel gekeuvel, gedans, en op tijd een biertje. Vanuit een studio in VondelCS gaan we in gesprek met Arjen Kleinherenbrink, Annemie Halsema, Lisa Doeland en Jan Flameling. De festivallezingen van Trudy Dehue en Joel David Hamkins zijn ook hier te beluisteren.
playlist_add
Apr 22, 2019
Kluwen x Utrechtse Dag Van De Filosofie - Lotte Spreeuwenberg over liefde
Welke plaats heeft de liefde in de moraal? Zijn de twee überhaupt verzoenbaar? Kunnen we van iedereen houden, of is onze liefde enkel weggelegd voor onze naasten? En wat bedoelen we eigenlijk met 'liefde'? Kluwen was te gast op de Utrechtse dag van de Filosofie, waar we een live-podcast opnamen. In deze aflevering gaat Martha het interview aan met Kluwens eigen co-host Lotte Spreeuwenberg (filosofe aan de Universiteit Antwerpen).
playlist_add
Mar 13, 2019
Doe alsof je thuis bent
Wat is heimwee? Wat betekent het om ontheemd te zijn? Welke plaats heeft het verlangen naar thuis in een wereld met steeds meer thuislozen, gedwongen te migreren of steeds verhuizend van land naar land, een job of een lief achterna? Over deze vragen gaan we in gesprek met Valeria D’Andrea (journaliste en Venezolaanse in België) en Jasper Van de Vijver (filosoof aan Universiteit Antwerpen).
playlist_add
Jan 22, 2019
PMS en andere verzachtende omstandigheden
Ben je verantwoordelijk voor je emoties als die opspelen door biologische veranderingen in je lichaam? In deze aflevering van Kluwen spreken we onder meer over Kanye Wests bipolariteit en Lotte’s stemmingswisselingen met bio-ethica Kristien Hens (Universiteit Antwerpen) en professor ethiek Katrien Schaubroeck (Universiteit Antwerpen).
playlist_add
Dec 17, 2018
Zwarte schapen en gebakken peren
Is mijn hond gelukkig? Kunnen we andere levende wezens zomaar in huis halen, en hoe kan dat op een ethische manier? In deze aflevering van Kluwen stellen we ongemakkelijke vragen over onze huisdieren en kamerplanten. Te gast zijn filosofe in de dierenethiek Eva Meijer (Wageningen University & Research) en hoogleraar in de plantenwetenschappen Paul Struik (Wageningen University & Research).
playlist_add
Oct 11, 2018
Seks op doktersrecept
Hoort seks bij een gezond leven? En zo ja, is het dan iets waar we recht op hebben? In deze aflevering van Kluwen gaan we in gesprek over betaald sekswerk in de gezondheidszorg. Te gast zijn gezondheidszorgpsychologe Fanny Wolters (De Zorggroep), onderzoekster Maaike Muntinga (VUmc), en professor ethiek Tom Claes (UGent).
playlist_add