Voer voor verandering
Wouter Mulders, Igno Notermans
Subscribe
Hoe werkt fundamentele maatschappelijke verandering? En hoe krijgen we te midden van een klimaatcrisis, biodiversiteitscris en groeiende ongelijkheid het roer radicaal om?
In deze podcast voelt Wouter Mulders (samen met wisselende co-hosts) experts aan de tand over transitiewetenschap en -praktijk. Want door transities naar duurzaamheid en rechtvaardigheid te begrijpen, kunnen we ze versnellen. Althans, dat hopen we.
Als jij ook aan de slag wilt met transities, of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl.
Available episodes
Newest first
Oldest first
Oct 27, 2022
#5: De ene macht is de andere niet in transities, met Flor Avelino
Wist je dat niet alleen de hoeveelheid maar ook het type macht van belang is voor verandering? En zit in al dat vervelende green-, pink- en we-washing misschien ook een kans?
In de laatste aflevering van dit seizoen praten Wouter en Igno met een hooggeëerde gast: professor Flor Avelino, werkzaam bij het Copernicus Instituut in Utrecht. En tot voor kort DRIFT-collega. Stel je Flor een vraag, dan slaat ze meteen allerlei interessante gedachtegangen in. En tijdens de opname bij haar thuis hebben haar twee katten ook aardig wat te melden.
We praten over wat zij van de academische wereld verwacht qua fundamentele verandering, welke verschillende types macht van belang zijn voor transities, en dat ook de wetenschap meer aandacht heeft voor opbouw dan voor afbraak. En Flor laat ons achter met twee suggesties voor een nieuw seizoen.
Handige linkjes:
De website van het copernicus-instituut: https://www.uu.nl/en/research/copernicus-institute-of-sustainable-development
Een mooie gids en video…
playlist_add
Oct 20, 2022
#4: Transities binnensmokkelen bij de gemeente, met Carolien de Vries
Wie bij de gemeente of rijksoverheid werkt, zal dit verlangen waarschijnlijk kennen: je wilt een ander soort overheid zijn. Een overheid die partner is in transities, want je kunt niet alles alleen oplossen. Maar hoe praat je daarover met collega's? En hoe leer je hoe dat moet?
In deze aflevering gaat Wouter samen met collega Marleen Lodder in gesprek met Carolien de Vries. Zij werkt als aanjager, begeleider en adviseur bij de Gemeente Rotterdam. Carolien probeert de organisatie van binnenuit te veranderen zodat die nog beter openstaat om samen te werken met bewoners, bedrijven en allerlei andere veranderaars zoals we die tot nu in de podcast hebben horen langskomen.
Ze praat over systemen die in de weg zitten, hoe je fundamentele verandering 'binnensmokkelt' in de gevestigde orde, en hoe een lerende houding organisaties kan helpen meer en ingrijpender te veranderen. Ze geeft voorbeelden over transformatorhuisjes en het programma Wijk Aan Zet. En we vragen Carolien de methode Reflexief Monitoren toe te lichten, terwijl ze dat een paar jaar geleden nota bene van DRIFT zelf heeft geleerd!
Handige linkjes:
De opleiding Reflexief Monitoren: https://drift.eur.nl/nl/cursussen/masterclass-reflexief-monitoren/
Als jij ook aan de slag wilt met transities, of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Marius Kooij voor montage, Igno Notermans voor ontwikkeling, Walvisnest voor muziek, Lieven Heeremans voor allerhande adviezen, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
playlist_add
Oct 13, 2022
#3: Intelligent vooruitstruikelen voor positieve gezondheid, met Wiro Gruisen
Zorgverzekeraars houden zich voornamelijk bezig met zorg en ziekte. Hoe kun je dan binnen zo'n organisatie ruimte maken om een gezonde leefstijl of een betere buurt te bevorderen? En wat moet een transitiemaker met een titel als manager regioregie? Transities zijn toch overal?
In deze derde aflevering van seizoen twee reist Wouter samen met oude bekende Igno af naar Sittard om te praten met Wiro Gruisen, die al lange tijd bij zorgverzekeraar CZ werkt aan de transitie naar positieve gezondheid. Hij pleit voor een brede blik op wat gezondheidszorg is. Niet alleen focussen op zorg en ziekte, maar ook aandacht voor gezondheid en levensgeluk.
Daarover filosoferen is een ding, maar Wiro kan ook goed uitleggen wat er allemaal bij komt kijken als je dat in de praktijk wil gaan brengen. Weerstand overwinnen, bijvoorbeeld. Of dat je verder moet kijken dan de realiteit van marktwerking en met onverwachte partners en concurrenten om tafel wil komen. En hoe je regionaal samenwerkt met huisartsen, ziekenhuizen en thuiszorg, terwijl dat op landelijk niveau lastig kan zijn.
---
Handige linkjes:
Artikel over 'Triple aim': https://www.healthaffairs.org/doi/10.1377/hlthaff.27.3.759
Korte flyer regioregie: https://www.cz.nl/-/media/zorgaanbieder/documenten/regioregie-digitale-snackversie.pdf
Website van Pluspraktijken: https://www.mijnlevengezond.nl/initiatieven/pluspraktijken
Als jij ook aan de slag wilt met transities, of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Marius Kooy voor montage, Igno Notermans voor ontwikkeling, Walvisnest voor muziek, Lieven Heeremans voor allerhande adviezen, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
playlist_add
Oct 6, 2022
#2: Een derde route voor de warmtetransitie, met Kirsten Notten
Je denkt er misschien niet zo bij na, maar om je heen zijn allerlei energiebronnen waarmee je duurzaam een huis kunt verwarmen en koelen. Overal schijnt de zon en is er lucht voor een warmtepomp. Ook is er water voor aquathermie, het riool voor riothermie, en ga zo maar door. Dat maakt de warmtetransitie (onderdeel van de energietransitie) heel tastbaar. Je kunt de energie in je eigen omgeving oogsten.
In deze aflevering gaat Wouter samen met collega Carien van der Have langs bij Kirsten Notten. Zij is op allerlei manieren bezig met de warmtetransitie: in haar wijk Assendorp, in de gemeente Zwolle, maar ze opereert als lid van het kernteam van coöperatie Buurtwarmte/EnergieSamen ook op landelijk en Europees niveau.
We praten over de derde route in de warmtetransitie, naast de overheid en de markt. Die van burgers die met elkaar aan oplossingen werken, via een warmteschap. Deze route verdient volgens Kirsten (en de Europese unie) een aparte positie en andere regels. Het gaat niet om winst, het gaat erom om zelf eigen warmte te kunnen realiseren.
En nog twee afkortingen die we niet hebben uitgelegd: WKO = warmte/koude-opslag, en PAW = overheidsprogramma Programma Aardgasvrije Wijken.
---
Handige linkjes
EnergieSamen / Buurtwarmte: https://buurtwarmte.energiesamen.nu/
HIER Opgewekt: https://www.hieropgewekt.nl/
Buurtinitiatief 50 Tinten Groen Assendorp: https://50tintengroenassendorp.nl/
Voorbeeldproject DRIFT over de warmtetransitie: https://drift.eur.nl/nl/cases/coil-samen-leren-voor-de-warmtetransitie/
Podcast 'Systeem op de schop' (promotie aan het einde): https://www.social-enterprise.nl/systeemopdeschop
Als jij ook aan de slag wilt met transities, of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Geert Vlieger voor montage, Igno Notermans voor ontwikkeling, Walvisnest voor muziek, Lieven Heeremans voor allerhande adviezen, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
playlist_add
Sep 29, 2022
#1: De hokjes groter maken in de voedseltransitie, met Dalila Sayd
Wie weet als geen ander hoe je zo min mogelijk voedsel verspilt? Dat zijn mensen die weinig geld hebben. En wie heeft veel ervaring met plantaardig eten? Dat zijn bijvoorbeeld nieuwe Nederlanders uit Eritrea die dat sowieso twee keer per week doen.
In deze eerste aflevering van dit nieuwe seizoen gaat Wouter Mulders samen met PJ Beers langs bij Dalila Sayd in Breda. Dalila werkt aan transities als 'ondernemer tussen de bubbels in'. Met haar stichting Het Eetschap verbindt ze beleidsmakers en bedrijven aan arme en anderszins kwetsbare groepen. Niet als eenrichtingsverkeer, maar juist om op gelijke voet praktische kennis uit te wisselen en actie te ondernemen voor een duurzamer en rechtvaardiger voedselsysteem.
We spreken over hoe de voedselbeweging voornamelijk uit witte, rijke en theoretisch opgeleide mensen bestaat. Dalila vertelt ons hoe haar werk alleen zin heeft als ze meerdere problemen tegelijk aanpakt. En het gaat over hoe belangrijk het is om de hokjes groter te maken. Want als de activiteiten van jouw initiatief lastig onder een noemer zijn te scharen (voeding, educatie, sociaal domein, etc.), waar klop je dan aan voor financiële en bestuurlijke steun?
---
Handige linkjes:
Website van het eetschap: https://www.heteetschap.nl/
Podcast 'Systeem op de schop' (promotie aan het einde): https://www.social-enterprise.nl/systeemopdeschop
Als jij ook aan de slag wilt met transities, of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Geert Vlieger voor montage, Igno Notermans voor ontwikkeling, Walvisnest voor muziek, Lieven Heeremans voor allerhande adviezen, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
PS In de aflevering zegt Wouter best vaak 'hoog-' en 'laagopgeleid'. Liever had hij daar 'theoretisch' of 'praktisch opgeleid' gezegd.
playlist_add
Jun 22, 2022
#0: Trailer
Hoe kan het dat onze maatschappij soms jarenlang stil lijkt te staan en dan opeens heel snel verandert. In het eerste seizoen van ‘Voer voor verandering’ voelen Igno Notermans en Wouter Mulders experts aan de tand over transitiewetenschap. Deze trailer geeft een korte indruk van het eerste seizoen.
playlist_add
May 24, 2022
#5: Over je eigen sterfelijkheid erkennen in transities, met Derk Loorbach
Er bestaat haast geen betere gast om het eerste seizoen 'Voer voor verandering' samen te vatten dan Derk Loorbach, hoogleraar sociaal-ecomische transities en schepper van de X-curve. Nouja, dat laatste betwijfelt hij zelf, en hij heeft ook nog wat andere kanttekeningen bij hoe we de X-curve tot nu toe gepresenteerd hebben.
Derk is er wel blij mee dat we vanaf het begin de boodschap hebben uitgedragen: 'het regime: dat zijn wij allemaal'. In deze aflevering gaat hij in op de rol van de gevestigde orde in duurzaamheids- en rechtvaardigheidstransities. Door druk van buitenaf gaan bepaalde routines op een gegeven moment schuren. Dat gebeurt bij bedrijven en instanties, maar ook bij jouw, in jouw dagelijks leven. Daar ontstaat transitieruimte.
We praten dus over de laatste hoek van de x-curve: ombouw. Over scharrelambtenaren en je eigen sterfelijkheid erkennen. Dus over hoe ondernemende individuen middenin het huidige systeem niet wachten tot transitie hen overkomt maar vanuit dat systeem 'vooruit gaan struikelen'. Hij vertelt aan de hand van voorbeelden uit de welzijnswereld en de haven van Rotterdam.
Linkjes met achtergrondinformatie:
Van de Straat: Mobilisatieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren
Transitie-agenda Biobased Haven Rotterdam
... en, altijd spannend: Derk's twitter
Als jij ook aan de slag wilt met transities of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Pleuni van den Udenhout voor montage & redactie, Walvisnest voor muziek, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
playlist_add
May 17, 2022
#4: Over verandering in voer, oftewel opbouw in de voedseltransitie, met Aniek Hebinck
Het voedselsysteem moet om, maar hoe? Verschillende mensen hebben verschillende beelden bij hoe we in de toekomst voedsel gaan maken en eten. Bijv. laten we natuur en landbouw grond en ruimte sharen (zoals bij kringlooplandbouw) of gaan we natuur sparen door ruimte vrij te maken met zeer efficiente landbouw?
Postdoctoraal onderzoeker Aniek Hebinck heeft een boodschap die wat rauw op je dak kan komen. We zijn laat met het verduurzamen van de landbouw en voedselproductie. We zijn zo laat dat verschillende kampen die traditioneel tegenover elkaar staan, elkaar moeten gaan aanvullen. Zo, vertelt Aniek, kan er een lappendeken van oplossingen komen, en daar gaat haar onderzoek over.
Aan de hand van voorbeelden als De Vegetarische Slager en Rechtstreex praat Aniek over opbouw in de voedseltransitie. Ze legt zelfs het begrip emergentie uit aan de hand van een voorbeeld met daarin jouw moeder. Echt waar.
Linkjes met achtergrondinformatie:
Onderzoek: Urban grassroots food initiatives and the diffusion of innovation in Rotterdam
Unilever neemt de vegetarische slager over
Website Rechtstreex
Als jij ook aan de slag wilt met transities of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Pleuni van den Udenhout voor montage & redactie, Walvisnest voor muziek, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
playlist_add
May 10, 2022
#3: Hoe wordt er afgebouwd in energietransities, met Julia Wittmayer
Er is niet één energietransitie. Er zijn er heel veel. In elk land gaat het weer net iets anders. Daarover praat onze deskundige gast Julia Wittmayer.
Julia praat ons bij over energietransities: weg van fossiele brandstoffen, en op naar hernieuwbare energiebronnen, zoals wind, zon en andere duurzame vormen van elektriciteit en warmte.
We hebben het over afbouw. Wat ga je stoppen, zodat nieuwe duurzame en rechtvaardige initiatieven een duurzame toekomst kunnen gaan vormen? En wat dragen rechtszaken en 'divestment' eigenlijk bij aan transities?
En Julia vertelt ons van alles over sociale innovatie. Want je kunt de techniek wel op orde hebben, maar nieuwe vormen van denken, organiseren, doen, dus de menselijke innovatie, zijn misschien wel net zo belangrijk.
Linkjes met achtergrondinformatie
Case studies uit onderzoeksproject SONNET
Fossielvrij.nl
Als jij ook aan de slag wilt met transities of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Pleuni van den Udenhout voor montage & redactie, Walvisnest voor muziek, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
playlist_add
May 3, 2022
#2: De diverse toekomst van ons mobiliteitssysteem, met Sophie Buchel
Nu Wouter de x-curve een beetje onder de knie heeft, gaat hij samen met Igno hun eerste echte gast ondervragen: Sophie Buchel. Met deze ervaren transitionista bespreken we opbouw in de mobiliteitstransitie, oftewel de gewenste toekomst van alles wat vaart, rijdt, vliegt of wandelt.
We praten over waarom het maar de vraag is of het ‘fileprobleem’ een probleem is, over waarom corona maar tot zo weinig echte verandering heeft geleid, over ongelijkheid en vervoersarmoede, en over hoe je wetenschap en activisme combineert – en of je dat wel moet willen.
Linkjes met achtergrondinformatie:
Sophie’s onderzoeksproject NEON
Mobility Challenge Hoogkwartier
Fietsenbank Afrikaanderwijk
Als jij ook aan de slag wilt met transities of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Pleuni van den Udenhout voor montage & redactie, Walvisnest voor muziek, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
playlist_add
Apr 22, 2022
#1: De X-curve: de plek op de kaart waar een schat begraven ligt
In deze eerste aflevering van Voer voor Verandering laat actie-onderzoeker en illustrator Maria Fraaije je een X-curve tekenen: een simpel model dat verklaart waarom duurzame en rechtvaardige initiatieven vaak niet zomaar doorbreken. En waarom verandering soms heel lang op zich laat wachten en dan opeens heel snel gaat.
Daarna bespreken vaste hosts Igno Notermans & Wouter Mulders hoe deze X-curve door overheden, bedrijven en allerlei andere organisaties wordt ingezet om grip te krijgen op fundamentele maatschappelijke veranderingen (ook wel transities genoemd).
Linkjes met achtergrondinformatie:
The DRIFT X-curve
Rotterzwam
Het Bouwdepot
Sturing in Transitie
Wijkarena Tilburg Noord
Als jij ook aan de slag wilt met transities, of er gewoon meer over wilt weten, ga dan naar drift.eur.nl
Met dank aan: Maria Fraaije voor voice-over, Pleuni van den Udenhout voor montage & redactie, Walvisnest voor muziek, Lieven Heeremans voor allerhande adviezen, en alle collega’s van DRIFT voor steun & inspiratie.
playlist_add