Narodowe Centrum Nauki
Feb 7, 2023
Kobiety i mężczyźni w nauce
playlist_add
Tematem pierwszego odcinka jest "Raport o funkcjonowaniu kobiet i mężczyzn w nauce", opracowany przez Narodowe Centrum Nauki w 2022 roku.
Joanna Golińska-Pilarek, Monika Kaczmarek, Jacek Kuźnicki, Justyna Olko, Joanna Wolszczak-Derlacz i Teresa Zielińska z Rady NCN obecnej i poprzedniej kadencji rozmawiają o wyrównywaniu szans kobiet i mężczyzn oraz mechanizmach zwiększania uczestnictwa kobiet w nauce i procesach decyzyjnych.
Rozmowę prowadzi Anna Korzekwa-Józefowicz.
Z treścią "Raportu" można zapoznać się na stronie: https://ncn.gov.pl/aktualnosci/2022-02-16-raport-sondaz-NCN
More episodes from Narodowe Centrum Nauki
May 17, 2023
Granty NCN w ujęciu geograficznym
W ciągu 12 lat istnienia NCN wnioski o finansowanie do Centrum złożyły 824 uczelnie, instytuty naukowe PAN, instytuty badawcze i inne podmioty. Najwięcej wniosków wpłynęło z największych ośrodków akademickich. 33 proc. jednostek pochodziło z województwa mazowieckiego, na drugim miejscu jest województwo małopolskie, z którego wpłynęło 11 proc. wniosków. – Taka sama tendencja jest widoczna wśród laureatów. Najwięcej grantów otrzymuje województwo mazowieckie, ale jest to również wynikiem większej liczby podmiotów aplikujących z tego województwa – mówi dr Anna Strzebońska, kierowniczka Zespołu Analiz i Ewaluacji NCN. W 2022 roku z wszystkich wniosków zakwalifikowanych do finansowania 30 proc. zostało przyznanych jednostkom naukowym z województwa mazowieckiego, a 19 proc. z województwa małopolskiego. Na kolejnych miejscach są województwa wielkopolskie i śląskie – ich udział we wnioskach zakwalifikowanych do finansowania wynosi po 11 proc. Najwyższe wskaźniki sukcesu w konkursach NCN mają jednostki z województwa łódzkiego (56 proc), wielkopolskiego i lubelskiego (55 proc.).
Gośćmi 5. odcinka podcastu NCN są prof. Joanna Golińska-Pilarek, członkini Rady NCN, prof. Łukasz Okruszek z Instytutu Psychologii PAN, laureat grantów NCN oraz dr Anna Strzebońska i Renata Mazurkiewicz z Zespołu Analiz i Ewaluacji NCN. Rozmówcy Anny Korzekwy-Józefowicz dyskutują o centralizacji nauki w Polsce i możliwościach wsparcia aktywności naukowców z mniejszych ośrodków.
- Jeżeli patrzymy się na dystrybucję naszych grantów, to okazuje się, że czynnikiem różnicującym jest nie tyle województwo, które jest zróżnicowane pod względem wielkości, co typ jednostki. Województwa, w których są zlokalizowane instytuty naukowe PAN mają się lepiej. Jeżeli chodzi o średnią z 12 lat, to mają wskaźnik sukcesu na poziomie 29 proc., dla porównania w uczelniach wyższych to jest 20 proc., a w instytutach badawczych 16 proc. – mówi dr Strzebońska.
Goście zwracają uwagę, że misją NCN jest przede wszystkim finansowanie najlepszych projektów naukowych. Centrum prowadzi jednak także działania, które mogą być wsparciem dla mniejszych ośrodków akademickich. Promuje mobilność naukową, wprowadza limity w liczbie realizowanych grantów, organizuje szkolenia dla wnioskodawców i Dni NCN poza największymi ośrodkami. – Bez wsparcia ministerstwa i krajowej polityki naukowej, która będzie zmierzała do decentralizacji nauki, NCN nie ma zbyt dużo narzędzi, żeby tę sytuację drastycznie poprawić – mówi prof. Joanna Golińska-Pilarek.
– Wspieranie mobilności krajowej jest czymś cennym, ale na pewno nie kosztem tego, że doskonałość naukowa miałaby tutaj być poświęcona w jakimkolwiek stopniu. Kod pocztowy jednak mimo wszystko nie powinien być głównym kryterium przyznawania grantów - komentuje prof. Łukasz Okruszek.
playlist_add
Apr 21, 2023
Młodzi naukowcy w konkursach NCN
54 proc. kwoty przyznanej w ubiegłym roku przez NCN wsparło rozwój młodych badaczek i badaczy - to o 3 proc. więcej niż w roku 2021 i 11 proc. więcej niż w roku 2016, gdy rozpoczęto pomiary. W 2022 roku w konkursach krajowych i międzynarodowych młodzi naukowcy otrzymali na badania, stypendia i staże podoktorskie (stanowiska typu postdoc) ponad 875 mln złotych. Suma przeznaczona dla młodych naukowców od 2016 roku zbliża się do 10 miliardów złotych (9,8 mld).
Dzięki finansowaniu uzyskanemu w konkursach NCN, młodzi uczeni mają szansę na zrealizowanie projektów, zbudowanie własnych zespołów, stypendia w szkołach doktorskich lub zatrudnienie w polskich jednostkach naukowych, a dzięki współpracy NCN z Narodową Agencją Wymiany Akademickiej – także realizację staży zagranicznych w ważnych ośrodkach naukowych.
O wsparciu Centrum dla młodych naukowców rozmawiają uczestnicy 4. odcinka podcastu NCN - prof. Joanna Golińska-Pilarek, członkini Rady NCN, prof. Łukasz Okruszek z Instytutu Psychologii PAN, laureat grantów NCN oraz dr Anna Strzebońska i Renata Mazurkiewicz z Zespołu Analiz i Ewaluacji NCN.
Goście rozmawiają m.in o zasadach konkursów NCN, wysokości finansowania dla młodych naukowców w poszczególnych latach oraz możliwych zmianach w zasadach konkursów w kontekście zamrożenia budżetu NCN oraz skutkach tych zmian dla kształtowania karier młodych osób
- NCN jest de facto w tym momencie najlepszą możliwą opcją do realizacji badań. Absolutnie pokładamy dużą nadzieję jako środowisko w tym, że ta sytuacja nie będzie zmierzać tam, gdzie aktualnie zmierza - mówi w kontekście zamrożenia budżetu NCN prof. Łukasz Okruszek.
Rozmowę prowadzi Anna Korzekwa-Józefowicz
playlist_add
Mar 21, 2023
Budżet, wynagrodzenia, mobilność
W tym odcinku podcastu rozmawiamy o budżecie NCN, wynagrodzeniach dla naukowców realizujących projekty finansowane przez Centrum i o mobilności naukowej. Gośćmi odcinka są prof. Joanna Golińska-Pilarek, członkini Rady NCN, prof. Zbigniew Błocki, dyrektor Centrum i prof. Michał Tomza, laureat grantów NCN i naszej nagrody w 2020 roku, laureat Starting Grant ERC, ekspert w konkursach kilku agencji zagranicznych.
15 marca Rada NCN wprowadziła pierwsze zmiany w konkursach, spowodowane niewystarczającym poziomem finansowania Centrum. Łączna liczba projektów NCN kierowanych oraz wniosków złożonych do oceny w NCN przez daną osobę wynosić może maksymalnie dwa (trzy, jeśli co najmniej jeden z projektów lub wniosków dotyczy konkursu międzynarodowego).
Uczestnicy podcastu rozmawiają o sytuacji budżetowej NCN i dalszych działaniach, które mogą powstrzymać spadek wskaźnika sukcesu w konkursach agencji. – Kolejnym rozwiązaniem, które być może wprowadzimy i być może stanie się to jeszcze w tym roku, będzie ograniczenie możliwości składania wniosku do jednego na rok, raz na cztery edycje. To jest to rozwiązanie, które może spowodować najwyższy wzrost wskaźnika sukcesu – mówi prof. Joanna Golińska-Pilarek.
Goście Anny Korzekwy-Józefowicz zwracają też uwagę, że środki na naukę powinny być lepiej rozdzielane. – Jest drastyczna proporcja budżetu Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, a efekty – powiedzmy – wątpliwe. Być może dyskusja na najwyższych szczeblach władzy powinna dotyczyć tych proporcji. Bez inwestycji w badania podstawowe nie będzie tych badań aplikacyjnych, a luka pomiędzy tymi dwiema agencjami w finansowaniu jest zbyt duża – mówi członkini Rady NCN.
– Były już dyrektor NCBR chwalił się, że ponad 70 miliardów złotych wydał na innowacje, a efekty są takie, że w rankingach innowacyjności tylko ciągle spadamy. (…) Doszliśmy do sytuacji, w której zamiast biznes ma finansować naukę, to nauka finansuje biznes. To mi się wydaje zupełnie postawione na głowie – dodaje prof. Zbigniew Błocki.
Druga część rozmowy dotyczy wynagrodzeń dodatkowych i etatowych dla kierowników projektów finansowanych przez NCN. Przedstawiciele agencji wyjaśniają m.in. z czego wynikają różnice w wysokości wynagrodzeń w poszczególnych konkursach Centrum.
Ostatnia część jest o mobilności naukowej. – Mobilność powinna być traktowana trochę jako specyfika zawodu. Osoby decydujące się na karierę naukowca powinny założyć, że mobilność pewnie w jakimś zakresie musi wystąpić (...). Wiele innych zawodów ma specyfiki, o których wiemy, decydując się na nie. Natomiast oczywiście trzeba mieć na uwadze, żeby jak najbardziej starać się wspierać osoby, które mają jakiś problem z mobilnością na różnym etapie budowania swojego życia rodzinnego – mówi prof. Michał Tomza.
playlist_add