Faceci w Kitlach
Faceci w Kitlach
Subscribe
Faceci w Kitlach to popularnonaukowy podcast, gdzie o świecie nauki rozmawiamy z niezwykle interesującymi gośćmi na tematy, które dotyczą każdego z nas. Lek na raka? GMO? Jak zostać superbohaterem? To tylko część tematów! Zastanawiamy się też na ile w świecie popkultury mijamy się z rzeczywistością, a może.... przewidujemy przyszłość?
Available episodes
Newest first
Oldest first
Dec 28, 2022
#50 - Jak światło pada cieniem na nasze życie
O zanieczyszczeniu powietrza czy wody słyszał już każdy. Jest jednak jeden typ zanieczyszczenia, które choć wydaje się bardzo niepozorne odbija się zauważalnie na życiu zarówno naszym jak i otaczającej nas fauny i flory. Teraz, gdy dni są bardzo krótkie mamy idealną okazję przyjrzeć się mu o wiele lepiej i zauważyć, że nasz świat, a szczególnie miasta mają problem z zanieczyszczeniem... światłem! Serio?! Światło? Niestety tak! Posłuchajcie odcinka o tym jak nadmierne oświetlanie wpływa na nasze zdrowie, samopoczucie czy np. cykl rozwojowy zwierząt! Do tego odcinka zaprosiliśmy aż 3 specjalistki - wszystkie działające wspólnie w Light Pollution Think Tank, który powstał w celu informowania właśnie o tym (nie)błahym problemie.
playlist_add
Dec 14, 2022
#49 - recykling, papierowe słomki i ekologiczne sumienie
A co, jeśli Wam powiem, że recykling jest bez sensu, a papierowe słomki czy bawełniane torby wcale nie są ekologiczne? Albo że liczenie śladu węglowego czy wodnego to zaledwie wycinek całości, a i on ma wiele dziur? W tym odcinku rozmawiamy sobie o segregowaniu śmieci, recyklingu i zarządzaniu wielką górą odpadów, którą generujemy jako Europejczycy. I zastanawiamy się czy wszelkie alternatywy dla plastikowych produktów pod wielką banderą "ekologicznych" rzeczywiście mogą być rozwiązaniem naszych problemów czy tylko generują nowy i służą co najwyżej uciszeniu naszego sumienia. O tym wszystkim rozmawiamy z dr inż. Przemysławem Poszwą, znanemu jako Eko-logicznie.
playlist_add
Dec 5, 2022
#48 - Czy firmy odpowiadają za klimat?
Jaki wpływ na klimat mają firmy? Kto może mieć największy wpływ na uchronienie nas przed zmianami - politycy, konsumenci czy korporacje? O co chodzi z tym całym greenwashingiem? Kiedy możemy mówić, że to greenwashing, a kiedy, że to realne działania, ale po prostu… no właśnie, jakie? Unia Europejska wprowadziła raportowanie ESG - o co w nim chodzi i czy my jako konsumenci będziemy mogli mieć wpływ na działania firm? Czym powinniśmy się kierować - portfelem czy sercem decydując o naszych codziennych, konsumenckich wyborach? O tym wszystkim rozmawiamy z Łukaszem Zaworskim z Blue Media.
playlist_add
Nov 23, 2022
#47 - Betonoza, drzewa i miasta w 15 minut
Dziś większość z nas mieszka w miastach i w przyszłości ten trend będzie tylko się umacniać. To też oznacza, że miasta będą musiały sobie poradzić ze zmianami klimatu. Ba, wiele z nich już dziś się z nimi mierzy! Jakie te nasze miasta są? Czym charakteryzują się oprócz znanej wszystkim betonozy i wysp ciepła? Czy są gotowe stawić czoła wyzwaniom przyszłości? W jaki sposób możemy je przearanżować by je odpowiednio przygotować? Porozmawiamy o 15-minutowych miastach, błękitnej oraz zielonej infrastrukturze i zastanowimy się z jakiego miasta warto brać przykład. O tym wszystkim porozmawiamy z Magdą Milert, architektką, urbanistką, blogerką znaną jako Pieing.
playlist_add
Nov 15, 2022
101 mitów dietetycznych - dezinformacja w dietetyce
Świat zdrowego odżywiania przepełniony jest wieloma sprzecznymi informacjami. Raz czytamy, że należy smażyć na oleju kokosowym, innym razem dowiadujemy się, że to jednak oliwa jest najzdrowsza. Newsów, nowinek i niezwykłych odkryć w tej dziedzinie są tysiące, a my wciąż mamy te nieszczęsne 24 godziny i zdajemy sobie sprawę, że nie sposób dojść, gdzie leży prawda.
Jaką dietę wybrać, jakie decyzje żywieniowe podejmować i co właściwie jeść? O tym wszystkim opowiada Katarzyna Błażejewska-Stuhr – dietetyczka kliniczna i psychodietetyczka.
Akcja „FAKE-STOP! Tylko sprawdzone źródła wiedzy” powstała przy współpracy z Wydawnictwem PWN.
playlist_add
Nov 9, 2022
#46 - Atom, OZE i sok z dinozaurów
Jako cywilizacja jesteśmy uzależnieni od energii - bazuje na niej prawie każdy element naszego życia. To też powoduje, że energetyka jest najbardziej emisyjnym źródłem dwutlenku węgla. Dlatego dekarbonizacja to kluczowy element w walce z katastrofą klimatyczną. Tylko czym zastąpić tanie i sprawdzone elektrownie węglowe? Atom, Odnawialne Źródła Energii, a może wodór? Stanowisko nauki to jedno, ale sytuacja geopolityczna to także kluczowy element w podejmowaniu decyzji. O tym jaka jest przyszłość energii, czy polski wiatr i słońce będą zasilać nasze domy i czy w ogóle… zdążymy na czas z transformacją porozmawiamy z Adamem Błażowskim z organizacji FOTA4Climate.
playlist_add
Oct 5, 2022
#45 - Przypowieść o klimacie
O tym, że klimat się zmienia i jest to wina naszego gatunku nie podlega żadnej dyskusji. Ale jak to odbija się na człowieku i otaczającej go przyrodzie? I czy zmiany klimatu wpływają tak samo na Polaka, Etiopczyka czy Wenezuelczyka? Kto z nas ma szansę uratować świat - politycy, którzy mają odgórny wpływ na system czy wszystko leży w rękach zwykłych obywateli, którzy poprzez oddolne akcje mogą wywołać zmianę albo presję na ustawodawcach? No i najważniejsze pytanie - czy mamy jeszcze czas czy już jest za późno i jedyne, co możemy zrobić to… usiąść i czekać na katastrofę nie do uniknięcia. Posłuchajcie rozmowy o naszej przyszłości z Michałem Czepkiewiczem z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
playlist_add
Sep 28, 2022
#44 - Czy ekonomia cyrkularna uratuje świat?
Dotychczasowe spojrzenie na ekonomię jest proste - masz pomysł, tworzysz, sprzedajesz, zarabiasz. Ten model powoduje jednak, że wiele produktów przedwcześnie staje się odpadem i bezpowrotnie tracimy zasoby, energię i poniekąd nasze pieniądze. Odpowiedzią na ten model ma być ekonomia cyrkularna, która zakłada, że odpad w jednym procesie staje się surowcem gdzieś indziej, dzięki czemu nie tracimy bezcennych, czasem nieodwracalnych zasobów. O tym, czy jest to możliwe, jak wygląda to w rzeczywistości i o pomyśle jak chleb powszedni zamienić w nowy produkt opowiada nam Bartłomiej Rak, twórca firmy Rebread.
playlist_add
Sep 21, 2022
#43 - Jak zabija smog wawelski?
Już za chwilę rozpocznie się sezon grzewczy, a z nim powietrze w Polsce zyska niepowtarzalny smak i zapach wędzonki - to smog, który wraz z innymi zanieczyszczeniami powietrza każdego roku wg. statystyk zabija ok. 40 000 ludzi! O tym, czym jest smog, z czego się składa i co jest jego przyczyną rozmawiamy z Piotrem Siergiejem z Polskiego Alarmu Smogowego. Jak sami zobaczycie sprawa nie jest aż tak oczywista i często bardzo lokalna. Porozmawiamy o tym, jaki wpływ ma na nas smog, jak możemy się ochronić przed jego zgubnymi skutkami i czy maski lub oczyszczacze powietrza mogą być tego rozwiązaniem. Zastanowimy się też, co zwykły Kowalski może zrobić, aby oddychało nam się lepiej.
playlist_add
Sep 14, 2022
#42 - Las kontra zmiany klimatu
Jeśli kupisz nasz produkt to zasadzimy drzewa, aby ochronić nasz klimat. Sadźmy drzewa to uratujemy nas przed zgubnym działaniem przemysłu. Któż z nas nie słyszał takich reklam? Jednak czy rzeczywiście sadzenie lasów jest w stanie zrekompensować ślad węglowy, który emitujemy do atmosfery? Jakie funkcje pełnią drzewa i czy powinniśmy je sadzić wszędzie, także w miastach? Choć zalesienie w Polsce cały czas rośnie to czy mamy powód do dumy? Jak się okazuje las lasowi nierówny i nie tylko ilość, ale i jakość ma znaczenie, o czym opowie nam nasz gość - Michał Paca z Fundacji "Las na zawsze", która za misję powzięła sobie zazielenić Polskę i wytłumaczyć nam, czemu bez tego ciężko nam będzie się żyć.
playlist_add
Sep 7, 2022
#41 - Odra, ścieki i mikroplastik
Zaczynamy kolejny sezon, a w nim na tapetę bierzemy problemy środowiskowe z jakimi borykamy się już dziś. W pierwszym odcinku rozmawiamy z dr Edytą Łaskawiec, technolożką wody na temat, który poruszył nas wszystkich - katastrofie ekologicznej na Odrze. Edyta (znana na IG jako wastewater_based.doctor) stara się opowiedzieć o tym, jak to możliwe, że do tego doszło, co jest tego przyczyną, dlaczego w 100% winny jest temu człowiek, a nie przyczyny naturalne i że sytuacja jak ta... może się stać w każdym momencie na innej rzece, ponieważ stan hydrologiczny w Polsce wymaga pilnego działania. Rozmawiamy także nt. mikroplastiku, który stał się maksiproblemem - skąd się bierze, jaki ma na nas wpływ i czy możemy ten problem rozwiązać.
playlist_add
Jun 29, 2022
#40 - Wielkie pytania fizyki
W ostatnim odcinku tego sezonu postanowiliśmy zmierzyć się z niełatwymi pytaniami związanymi z Wszechświatem i dotyczącymi go prawami fizyki. Do rozmowy zaprosiliśmy więc specjalistę od trudnych odpowiedzi - dr Tomasza Rożka, fizyka i gospodarza kanału "Nauka. To lubię!". Nasz gość próbował nam wytłumaczyć różnice pomiędzy światem mikrokosmosu, a makrokosmosu, a także jak Wszechświat może rozszerzać się skoro nie ma do tego przestrzeni. Zastanawialiśmy się także czy wszędzie obowiązują te sama prawa fizyki, bo w końcu zawsze musi wystąpić wyjątek od reguły! Nasza rozmowa przez fascynację popkulturą zaprowadziła nas do uniwersalności... komunikacji, ale kogo z czym dowiecie się już z samego odcinka!
playlist_add
Jun 22, 2022
#39 - Na tropie dopingu
Glukoza czy witamina C - standard kroplówek, suplementów diety czy nierzadko niektórych słodyczy, ale czy wiedzieliście, że w odpowiedniej sytuacji mogą być potraktowane jako doping? Zresztą odpowiedzenie sobie na pytanie "czym jest doping?" nie jest aż tak oczywiste i należy uwzględnić wiele czynników nawet takich jak droga podania! Najczęściej doping kojarzy nam się z różnymi substancjami chemicznymi, ale jak będzie wyglądała przyszłość np. terapii genowych albo... wszczepów? Jak wygląda życie sportowców i jak często spotykamy się z sytuacją stosowania dopingu wbrew duchowi sportu zapytaliśmy dr Michała Rynkowskiego, dyrektora Polskiej Agencji Antydopingowej.
playlist_add
Jun 15, 2022
#38 - Kiedy wydrukujemy sobie organy?
Technologia 3D szturmem zdobyła nasze serca i pozycje na rynku. Nie ma już prawie obszaru, w którym byśmy z niej nie korzystali – drukujemy części do samochodów, podzespoły urządzeń, całe domy czy steka przy użyciu komórek mięśniowych krowy! Drukarki 3D są na tyle tanie, że możesz mieć ją we własnym domu i drukować... figurki czy elementy wyposażenia domu. Jednak czy w niedalekiej przyszłości technologia ta posłuży nam do drukowania np. Implantów czy naszych organów? Na ile to science-fiction, a na ile czekająca nas przyszłość postara się odpowiedzieć Grzegorz Kaszyński z firmy Sygnis.
playlist_add
Jun 11, 2022
Czemu nie powinniśmy się obawiać małpiej ospy?
Wczoraj (10.06) pojawił się pierwszy przypadek małpiej ospy w Polsce. Choroba wywołana przez wirusa, o którym słyszymy już od kilku tygodni przez podgrzewanie go medialnie. Czy jednak małpia ospa stanowi dla nas poważne zagrożenie lub co gorsza może przerodzić się w kolejną pandemię? Czy mamy jakieś skuteczne narzędzia ochrony przed nim i jak powinniśmy podchodzić do tego tematu? Na tych kilka małych pytań odpowiada nam dr Paweł Zmora, wirusolog z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN.
playlist_add
Jun 8, 2022
#37 – Jak się żyje w kosmicznej bazie?
Któż z nas w dzieciństwie nie chciał zostać astronautą i przemierzać galaktyczne przestrzenie? Ale oczywiście praca na takiej stacji kosmicznej to nie tylko swobodne latanie, ale także masa obowiązków, ćwiczeń fizycznych i zadań do odhaczenia! Czy wiedzieliście, że w Polsce są aż dwa habitaty, w których można ćwiczyć przygotowania do misji kosmicznych i sprawdzać, jak byśmy zareagowali na warunki kilkumiesięcznego zamknięcia z ograniczoną ilością wody i ludźmi, od których nie można uciec? O tym jak wygląda symulacja kosmicznego życia i codzienność astronauty opowie nam Aleksandra Wilczyńska ze Stowarzyszenia Innspace, która po maturze miała okazję spędzić kilka tygodni w takiej bazie.
playlist_add
Jun 2, 2022
#36 - Kosmiczna podróż w nieznane
Kosmos i jego ogromne przestrzenie od wieków zapraszają nas do ich przemierzania. Jednak prócz odwiedzin Księżyca i wysłania satelit poza Układ Słoneczny nie udało nam się wiele więcej. Pytanie więc, kiedy jako ludzkość wylądujemy na Marsie? Jak może wyglądać nasza dalsza przyszłość, jeśli chodzi o zasiedlanie innych planet? Czy nasze statki kosmiczne będą kiedyś przemierzać kosmos tak jak przedstawiają to Gwiezdne Wojny? W ogóle jak popkulturze idzie przedstawianie prawdy w filmach czy książkach? A jak z tym wszystkim poradzi sobie człowiek, któremu przyjdzie spędzić wiele miesięcy, a nawet lat na małej, ograniczonej przestrzeni z perspektywą, że nigdy nie wróci już na rodzinną planetę? Pilotem tej kosmicznej wycieczki i człowiekiem, który postara się odpowiedzieć na te trudne pytania jest Przemysław Rudź z Polskiej Agencji Kosmicznej. Wsiadajcie do statku i wyruszcie z nami w tę gwiezdną podróż!
playlist_add
May 25, 2022
#35 - Jak stworzyć syntetyczne życie i poznać to w kosmosie?
Życie na Ziemi powstało z prostych komponentów, które wraz z czasem się bardzo skomplikowało, dając początek niezwykle wyspecjalizowanym istotom. I choć nasze, ludzkie osiągnięcia w dziedzinie inżynierii genetycznej są niesamowite to czy jesteśmy w stanie sami stworzyć chociaż najprostszy organizm jednokomórkowy? No i jak wygląda poszukiwanie życia w kosmosie? Czego tak naprawdę powinniśmy szukać - istot opartych na węglu i DNA czy jednak gdzieś tam we wszechświecie może być organizm oparty na zupełnie innych zasadach niż te znane. A może życie przybyło na Ziemię właśnie gdzieś zza Drogi Mlecznej? Na te wszystkie pytania odpowie nam gość zza oceanu dr Tomasz Zajkowski, pracownik NASA oraz członek Polskiego Towarzystwa Astrobiologicznego.
playlist_add
May 18, 2022
#34 – Zabezpiecz się w sieci
Z internetu korzystamy każdego dnia. Używamy go zarówno na komputerach jak I telefonach. Do sieci potrafi być podłączony nawet nasz odkurzacz czy samochód. Na wielu stronach korzystamy z różnych kont I zmuszeni jesteśmy używać wielu haseł, więc upraszczamy je, aby były łatwiejsze do zapamiętania. Czy jednak nasze hasła, a co ważniejsze - dane na tych kontach są bezpieczne? A co z coraz popularniejszymi metodami biometrycznymi I zabezpieczaniem naszych urządzeń twarzą, odciskiem czy głosem - są bezpieczniejsze niż zwykłe hasło, ale to dane o naszym ciele oddawane... no właśnie komu dokładnie? O tym jak dbać o nasze bezpieczeństwo w Internecie rozmawiamy z dr Adrianem Kapczyńskim z Katedry Zastosowań Matematyki i Metod Sztucznej Inteligencji.
playlist_add
May 11, 2022
#33 - Dokąd dojadą elektryczne auta?
Elektryczne auta promowane są jako zielona alternatywa aut spalinowych. W reklamach niejednokrotnie możemy usłyszeć, że są zeroemisyjne i zdecydowanie przyjaźniejsze dla środowiska. Każdy kolejny rok przynosi większy zasięg i szybsze ładowanie, a dostępność ładowarek rośnie drastycznie z roku na rok. Jaka jest jednak rzeczywistość? Czy rzeczywiście możemy określać je zeroemisyjnymi lub zielonymi? Jak jest z recyklingiem baterii, czyli kluczowego elementu elektryka? Czy będą kiedyś w stanie zastąpić auta spalinowe stanowiące ważny składnik nie tylko emisji węgla, ale i wielu miejskich zanieczyszczeń? O tym wszystkim porozmawiamy z Panem Mariuszem Plebanem, współtwórcą InsightOut Lab.
playlist_add
May 4, 2022
#32 - Czy komputery są od nas inteligentniejsze?
Prawie każdego dnia komputery opracowują nowe rzeczy - tworzą sztukę, szukają nowych leków, kierują ruchem ulicznym, rozszyfrowują starożytne pismo czy... polecają Ci nowy serial na Netflixie! I choć nazywamy ją sztuczną inteligencją to czy mamy już do czynienia z zaczątkami prawdziwej, konkurencyjnej dla nas inteligencji czy jednak z mistrzami w bardzo konkretnych dziedzinach? Czym jest uczenie maszynowe i o co chodzi z karmieniem komputera danymi? No i na czym polegają sztuczne sieci neuronowe, które mają wzorować się na naszych mózgach? O tym czy komputery przejmą nad nami władzę, jak to jest z ich inteligencją i jak bardzo na co dzień stykamy się z sztuczną inteligencją porozmawiamy z dr Piotrem Kałużnym z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz Allegro.
playlist_add
Apr 27, 2022
#31 - Czy kryptowaluty są przyszłością?
Technologia blockchain zrewolucjonizowała nasze patrzenie na pieniądze – jest w końcu podstawą każdej kryptowaluty na rynku jak bitcoin czy ethereum. Jednak sama technologia ma o wiele więcej możliwości zastosowania w wielu systemach bezpieczeństwa niż tylko zabezpieczenie waluty kopiącym je ludziom. O tym czym jest, jak można ją wykorzystać oraz jak wygląda ekonomicznie sytuacja wielu kryptowalut I czy kiedykolwiek będą mogły zastąpić papierowy pieniądz porozmawiamy z prof. Wojciechem Cellarym z Wyższej Szkoły Bankowej. A na deser – NFT, czyli jak się sprzedaje sztukę w XXI wieku.
playlist_add
Mar 23, 2022
#30 - Co wiesz o swojej seksualności?
Edukacja seksualna w Polsce nie ma najlepszego PR-u, a wielu ludzi jest jej nawet otwarcie przeciwna. To powoduje, że nasza wiedza nt. ludzkiej seksualności jest skromna, nierzadko błędna, a do tego rozmawiamy o niej z pewnym wstydem czy w przypadku rozmowy rodziców z dziećmi - zażenowaniem. Ale kiedy kształtuje się nasza seksualność i jakie aspekty naszego życia ją budują i kształtują? Które z naszych zachowań to jeszcze fantazje, a które już są parafiliami do przepracowania ze specjalistą? Czy powinniśmy oglądać takie dzieła popkultury jak Sex Educations albo 50 twarzy Greya? O tym, jak ważna jest świadomość seksualna porozmawiamy z dr Martą Jurczyk - seksuolożką kliniczną i edukatorką z Uniwersytetu Gdańskiego.
playlist_add
Mar 16, 2022
#29 - Co nas pociąga? - biologia atrakcyjności
Jak to jest, że niektórzy otaczają się wiankiem adoratorów, podczas gdy inni nie mają takiego wzięcia? Co mężczyznom najbardziej podoba się w kobietach i na odwrót? Jak wygląda rywalizacja samców o inną samicę - liczy się walka na pięści, intelekt czy ilość posiadanych zasobów? Mimo, że za nami miliony lat ewolucji, szczytowe osiągnięcia technologii, loty w kosmos to nasze patrzenie na płeć przeciwną nie zmieniło się od czasów prehistorycznych. A może jednak aktualnie liczy się wnętrze? No i kto tak naprawdę decyduje o tym, czy związek dojdzie do skutku - kobieta czy mężczyzna. O romantycznych podbojach opowie nam Michał Pietruszewski, antropolog z Zakładu Biologii Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego.
playlist_add
Mar 9, 2022
#28 - Dokąd zmierza nasz gatunek?
Ewolucja rodzaju ludzkiego trwa już kilka milionów lat i w międzyczasie rodzaj Homo stał się dominującym na Ziemi, będącym w stanie przekształcać środowisko pod siebie. Ale jak to się stało, że Homo Sapiens to aktualnie jedyny gatunek człowieka? Gdzie się podziali chociażby neandertalczycy? Czy rzeczywiście odpowiadamy za ich wyginięcie? No i czy będąc tak dobrym w manipulowaniu przyrody pod siebie nadal jesteśmy zależni od praw ewolucji? A jeśli tak, to jak będzie wyglądał nasz gatunek za kilka setek czy tysięcy lat? I czy może kiedyś pojawić się nowy gatunek człowieka. O tym kim jesteśmy i dokąd zmierzamy jako gatunek ludzki opowie nam prof. UAM Katarzyna Kaszycka z Instytutu Biologii i Ewolucji człowieka.
playlist_add
Mar 2, 2022
#27 - Jak postrzeganie świata zmienia Twoją fizjologię
O tym, że nasza dieta może wpłynąć na psychikę, a ona na nasze ciało mogliście się przekonać w poprzednich odcinkach. Jak się okazuje istnieje cała dziedzina - psychosomatyka, która stara się zrozumieć jak wzajemnie wpływają na siebie ciało i umysł, i sposób w jaki o nie dbamy. A gdy dołożymy do tego zamieszkujące nas mikroorganizmy to robi się z tego niezłe zamieszanie. Na szczęście Asia Podgórska, neurobiolog i tłumacz tych zawiłych, psychosomatycznych zagadek pomaga nam to wszystko zebrać w zgrabną całość. Rozmawiamy też o tym, gdzie znajduje się nasza świadomość i czy świat, jaki widzimy... jest dla każdego taki sam.
playlist_add
Feb 16, 2022
#26 - Pokolenie H+. Kim są transhumaniści?
Kim jesteśmy, dokąd zmierzamy jako ludzkość? Co w ogóle definiuje nas jako istoty ludzkie i ile modyfikacji możemy na swoim ciele wykonać by wciąż definiować siebie jako homo sapiens? Czy jako ludzkość jesteśmy jeszcze w stanie żyć dziś bez technologii i przyklejonych do nas smartfonów, naszych drugich mózgów? I skąd ten przeciwny technologii trend powrotu do natury i cyfrowego detoksu? Czym jest nurt transhumanizmu i czy jest w stanie on przewidzieć dokąd zmierza statek zwany ludzkością? Na te wszystkie rozmyślania o przyszłości, ale i teraźniejszości odpowie nam Ada Florentyna Pawlak, antropolożka technologii.
playlist_add
Feb 9, 2022
#25 - O mózgach w probówce
Ludzki mózg jest prawdopodobnie najbardziej skomplikowaną tkanką w całym królestwie zwierząt. Buduje go m.in. nawet 100 mld komórek nerwowych, które mogą tworzyć sieć połączeń sięgającą 100 bilionom!
Mimo to naukowcy starają się je symulować w swoich laboratoriach. Organoidy, główna gwiazda tego odcinka to taki mikromózg w probówce - jak on działa, czy rzeczywiście można go nazwać mózgiem w skali mikro i czy kiedyś będziemy hodować mózgi w wersji makro pytamy naszego gościa - dr hab. Macieja Figla z Zakładu Neurobiologii Molekularnej. Poruszamy także kwestie etyczne - skoro taki mikromózg przesyła i odbiera sygnały z otoczenia to ma już świadomość i powinien otrzymać swoje prawa? Odpowiedź w odcinku!
playlist_add
Feb 2, 2022
#24 - Jak oszukuje nas własna pamięć
Zastanawiałeś/aś się kiedyś jak to jest możliwe, że wciąż pamiętasz to żenujące wspomnienie z gimnazjum, ale nie pamiętasz, co przeczytałeś/aś na poprzedniej stronie książki? Albo dlaczego tak dobrze pamiętasz tekst piosenki sprzed dekady, ale nauka na kolosa to istna męka?
O tym, dlaczego nasza pamięć jest taka wybiórcza, czym ona w ogóle jest i czy tak naprawdę możemy w ogóle ufać naszej pamięci rozmawiamy z prof. Tomaszem Maruszewskim z Wydziału Psychologii SWPS w Sopocie. Przy okazji Profesor nie zapomniał zdradzić nam kilku protipów, jak poprawić nasze zdolności zapamiętywania i zdradza czemu kobiety tak pamiętają wszystkie rocznice!
playlist_add
Jan 26, 2022
#23 - Depresja, choroba umysłu i ciała
WHO prognozuje, że do 2030 depresja będzie najczęściej diagnozowaną chorobą na świecie. W Polsce choruje na nią szacunkowo 4 mln osób, więc jest duża szansa, że znasz kogoś, kto ma depresję, ale najpewniej o tym nie wiesz. Choroby psychiczne są w Polsce sprawą wstydliwą, nie lubimy o tym rozmawiać i bardzo często są one trywializowane i traktowane pobłażliwie w stosunku do chorób ciała. Dlatego postanowiliśmy porozmawiać z Pauliną Danielak, psycholog, o tym czym jest depresja, jaka jest różnica między nią, a gorszym samopoczuciem, jakie mogą być jej przyczyny i jak dbać o swoje zdrowie psychiczne by starać się do niej nie dopuścić. Temat ważny, bo dotyczy każdego z nas!
playlist_add
Jan 19, 2022
#22 - Jak bakterie rządzą Twoim ciałem
Ich liczba przekracza zdecydowanie liczebność naszych komórek, a genów mają kilkanaście razy więcej niż my. Zasiedlają nasz układ pokarmowy, skórę, narządy rozrodcze czy nawet oczy! Bakterie, bo o nich mowa mają niebagatelny wpływ na nasze zdrowie i życie. Nie tylko pomagają nam trawić pokarm, ale wpływają na nasze zachowanie, wydzielają hormony szczęścia czy regulują wchłanianie leków. O tym, jak Ci nasi mali współlokatorzy wpływają na nasze życie i jak ważne jest dbanie o nie, a także jaka jest ich ulubiona dieta i co je uszczęśliwia porozmawiamy z dr n. med. Mirosławą Gałęcką z Instytutu Mikroekologii w Poznaniu.
playlist_add
Jan 12, 2022
#21 - Jesteś tym, co jesz
Jedz to, nie jedz tamtego. Pij max. 2 filiżanki kawy dziennie, nie pij kawy wcale. Gluten szkodzi każdemu, gluten jest zły tylko dla niektórych itd. itd.
Czujesz się zagubiony/a tymi sprzecznymi informacjami? Nie tylko Ty! Dlatego zapytaliśmy Jagodę Kłębek o kilka dietetycznych mitów, jak to jest z tym glutenem czy laktozą, o to czy istnieje najlepsza dieta i czy suplementowanie ma w ogóle sens. Bo w końcu jesteś tym, co jesz!
Jagoda jest dietetyczką kliniczną, psychodietetyczką, właścicielką Blueberry Diet i członkinią Science Teamu Długowieczni.
playlist_add
May 18, 2021
#20 - Klucz do nieśmiertelności
Podczas czytania tego tekstu staniesz się odrobinę starszy (ciężko powiedzieć o ile, bo nie wiem jak szybko czytasz) i czas, który na to poświęciłeś już nigdy nie wróci… ale czy na pewno? W dzisiejszym odcinku porozmawiamy o nieśmiertelności, długowieczności i naukowo udowodnionych sposobach wydłużania życia. Naszym gościem jest dr hab. Grażyna Mosieniak z Instytut Nenckiego w Warszawie, której pasją są badania nad molekularnymi podstawami fenomenu długowieczności. Jeśli chcecie poznać klucz do tego, aby żyć długo - to słuchajcie!
playlist_add
May 4, 2021
#19 - Jak środowisko zmienia nasze geny?
Słyszeliście kiedyś o genomie 2.0? Albo o tym, że środowisko, w którym żyjemy i jak żyjemy może bezpośrednio wpływać na nas... a nawet na nasze wnuki?! O epigenetyce, która jest pewnym rozszerzeniem naszych genów porozmawiamy z Eweliną Kamińską, popularyzatorką nauki znaną jako motivelina. Wypytaliśmy ją czy rzeczywiście środowisko może bezpośrednio wpływać na nasze geny i czy możemy dziedziczyć traumy po naszych rodzicach czy dziadkach. Czy nas styl życia może zmieniać nas samych, a wybór między serialem, a sesją medytacji jest ważniejszy niż myślimy? Słuchajcie, bo warto!
playlist_add
Apr 27, 2021
#18 - Co siedzi w DNA?
W ostatniej trylogii tego sezonu porozmawiamy o temacie zaproponowanym przez naszych słuchaczy - tajemnicach DNA. Poznamy nasz genom, genom 2.0 i zastanowimy się czy jesteśmy w stanie być nieśmiertelni! W tym odcinku porozmawiamy z popularyzatorką nauki dr Dorotą Komar znaną jako Darwininchaneldress, z którą porozmawiamy o tym co siedzi w naszym DNA, co możemy z niego wyczytać, jakie są czekające nasz możliwości naprawiania go, kim są biohakerzy i czy naprawdę większość naszego DNA to niepotrzebne śmieci.
playlist_add
Apr 20, 2021
#17 - Nowotwór w pigułce
O nowotworach powiedzieliśmy już naprawdę wiele. W dzisiejszym odcinku mamy dla was podsumowanie tego jakże ważnego tematu. Nowotwory wciąż kryją wiele tajemnic, ale wierzymy, że tęgie głowy rozsiane po całym świecie już niebawem rozwiążą problem tej zagadkowej i złożonej choroby raz na zawsze. A złożyć temat w lekkostrawną pigułkę pomogła nam prof. IChB Katarzyna Rolle! Słuchajcie, bo temat ważny!
playlist_add
Apr 15, 2021
#16 - Przyszłość wojny z rakiem
Choć w mass mediach prawie co tydzień można usłyszeć, że naukowcy znaleźli potencjalny lek na raka to finalnie okazuje się, że nie przechodzą one dalszych faz klinicznych i dalej jesteśmy skazani na konwencjonalne metody leczenia. Na horyzoncie szans widnieje kilka możliwości - medycyna spersonalizowana czy immunoterapia to powoli szansa dla osób chorych. Czym są, jak możemy je wykorzystać i czy istnieje jeszcze inne, dające nadzieję metody porozmawiamy z Dr Marzeną Wojtaszewską z MNM Diagnostics, gdzie wraz z resztą członków zespołu starają się wprowadzić nowy oręż w tej nierównej walce z nowotworem. Słuchajcie!
playlist_add
Apr 6, 2021
#15 - Wyprzedzić nowotwór
W naszym drugim odcinku zastanowimy się w jaki sposób możemy uprzedzić nowotwór w tej nierównej walce. Z naszym gościem - dr hab. Katarzyną Lamperską z Wielkopolskiego Centrum Onkologii porozmawiamy o tym jak ważna jest diagnostyka. W jaki sposób możemy diagnozować nowotwory, czy w standardowych badaniach krwi możemy dostrzec niepokojące sygnały i dlaczego tak ważne jest szybkie wykrycie na wczesnych etapach rozwoju.
playlist_add
Mar 30, 2021
#14 - Nie każdy nowotwór to rak
Choroby nowotworowe zaraz za chorobami układu krążenia są najczęstszym powodem zgonów w Polsce. Niestety, coraz więcej osób będzie z powodu nowotworów umierać, dlatego warto wiedzieć z czym się mierzymy i czy mamy jakieś szanse w walce z nimi. W tej trylogii skupimy się na tematyce chorób nowotworowych - czym są, jak je diagnozujemy, jak z nimi walczymy aktualnie i jakie są nadzieje na przyszłość. Do całej tematyki wprowadzi nas prof. UAM Agnieszka Knopik-Skrocka, która opowie nam jaka jest różnica między nowotworem, a rakiem, czy jest to choroba cywilizacyjna i dlaczego nie ma wciąż leku na raka?
playlist_add
Mar 23, 2021
#13 - Co nas uzależnia?
O narkotykach mówiliśmy już wiele w poprzednich odcinkach, a dziś zabierzemy się za najczęściej płynące konsekwencje nadmiernego stosowania używek. Poznamy odpowiedź na pytanie - co nas uzależnia? I dowiemy się także czy można być uzależnionym od zdrowego stylu życia! Z naszym ekspertem porozmawiamy także o aktualnych problemach terapeutycznych i najczęstszych przyczynach wizyt u psychoterapeuty. Naszym gościem prosto z Bydgoszczy jest pan Robert Rejniak z Pracowni Rozwoju Osobistego i Psychoterapii “ATOL” oraz wykładowca w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej.
playlist_add
Mar 16, 2021
#12 - Na co komu marihuanen?
W Polsce mamy dwa obozy stosunku do marihuany - a na co to komu, a po co lub sadzić, palić, legalizować. Na świecie coraz więcej krajów w jakiejś formie legalizuje ten krzak, a w Polsce kilka lat temu dopuszczono do użycia jej medyczną wersję. To jak z nią jest? Uzależnia czy nie? Rzeczywiście ma tyle prozdrowotnych właściwości, które jej się przypisuje czy większość to marketingowa wydmuszka? No i czy Babilon powinien zakazywać świętego zioła? O tym wszystkim rozmawiamy z dr Pawłem Śledzińskim - oczywiście od naukowej strony. Bless Ya!
playlist_add
Mar 9, 2021
#11 - Czy LSD terapeutom się śni?
Ruszamy z drugim sezonem, a w nim - pierwsza trylogia odcinków nt. uzależnień i narkotyków! Na pierwszy ogień... substancje psychoaktywne! Przyznajmy - psychodeliki nie mają najlepszej opinii. Kojarzą się z oderwanymi od świata hippisami albo dziwnymi szamańskimi rytuałami gdzieś w środku amazońskiej dżungli. A jak one na nas w ogóle działają? Czy rzeczywiście tworzą alternatywne połączenia nerwowe w naszych mózgach? Czy DMT może wywołać spotkanie z Bogiem? Skoro istnieje możliwość wykorzystania ich w leczeniu tzn., że są bezpieczne i... powinny być legalne? O tym wszystkim rozmawiamy z dr Urszulą Kozłowską z Zakładu Neurobiologii Molekularnej! Słuchajcie!
playlist_add
Dec 8, 2020
#10 - Jak podarować siebie
Okres świąteczny to idealny moment, aby podzielić się tym, co najlepsze - nami. Co tam black friday czy cyber monday, skoro oddając cząstkę siebie możemy uratować komuś życie! Jak? Wystarczy, że zapiszecie się do Banku Dawców Szpiku. Dzięki temu, że się tam zapiszecie, możecie kiedyś pomóc komuś, kto walczy z nowotworem krwi i Twój szpik jest jego ostatnią deską ratunku! Porozmawiamy o tym, dlaczego to ważne, dlaczego nie można tego zastąpić innymi metodami oraz że zabieg pobrania komórek krwiotwórczych jest praktycznie bezbolesny. Naszym ekspertem jest lek. Hanna Duda z Ośrodka Dawców Szpiku działającym przy Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. Widzicie - łatwo zostać superbohaterem!
playlist_add
Dec 1, 2020
#9 - O apokalipsie owadów
Czy rzeczywiście mamy do czynienia z masowym wymieraniem populacji owadów? Ktoś tam wspominał, że trzeba pomagać pszczółkom, ale.... wszystkie owady? Jak to w ogóle możliwe, że wymierają? Czy winni standardowo jesteśmy temu my? A jeżeli rzeczywiście giną to czy są one nam w ogóle do czegoś potrzebne, że mamy się tym przejmować? Niech pierwszy rzuci kamieniem, kto nie ucieszy się z eksterminacji owadów! O tym czy mamy do czynienia z owadzią apokalipsą i jakie to zupełnie niewesołe skutki niesie całemu światowi przyrody (nam też!) rozmawiamy z dr Szymonem Konwerskim, entomologiem pracującym w Zbiorach Przyrodniczych Wydziału Biologii UAM w Poznaniu.
playlist_add
Nov 24, 2020
#8 - Czy istnieje gen polaka?
Genomiczna Mapa Polski to projekt, który ma na celu poznanie wszystkich genów kilku tysięcy polaków. Po co? Czym się mogą różnić geny polaków od naszych sąsiadów zza wschodniej czy zachodniej granicy? A jeśli mogą to czy istnieje coś takiego jak gen polaka? Co w ogóle może nam dać ten projekt? Czy będzie to wstęp do medycyny spersonalizowanej? A może jest to typowy projekt historyczny, aby poznać wędrówki ludów i zmiany populacji na przestrzeni czasów? I czy możemy na podstawie genów określić oprócz koloru oczu czy włosów np... kształt nosa? O tym wszystkim rozmawiamy z dr Luizą Handschuh z Pracowni Genomiki. Jest patriotycznie!
playlist_add
Nov 10, 2020
#7 - Jak stworzyć lek?
Dlaczego stworzenie leku trwa kilkanaście lat i kosztuje ogromne pieniądze, a stać na to tylko owianą złą sławą Bigfarmę? No i jak się tworzy taki lek? Chodzi się po puszczy Amazońskiej i szuka jadowitej żaby i sprawdza czy jej jad coś potrafi czy może testuje ogromną bazę związków i sprawdza, który może zadziałać? Porozmawiamy o tym z dr Jackiem Kolanowskim, który w swojej codziennej pracy zajmuje się właśnie jednym z tych pierwszych etapów na drodze do powstania leku.
playlist_add
Nov 3, 2020
#6 - O romansie historyków z genetykami
Czy to naprawdę możliwe, że Mieszko I był wikingiem, a więc cała dynastia Piastów jest w zasadzie pochodzenia nordyckiego? Czym jest tajemniczo brzmiąca archeogenomika i do czego nam ona służy? Czy scenariusz z Parku Jurajskiego z wskrzeszeniem dinozaurów ma rację bytu? No i kim jest ta mitochondrialna Ewa i czy miała swojego Adama? Na te wszystkie pytania z pogranicza genetyki i historii postara nam się odpowiedzieć dr Ireneusz Stolarek.
playlist_add
Oct 20, 2020
#5 - Noble - Oscary w świecie nauki
Noble - marzenie wielu naukowców, każdy po cichu marzy, aby kiedyś go dostać. Bardzo często nagrodę tę dostaje się za odkrycia sprzed nawet 30+ lat. Rozmawiamy z 3 ekspertami o nagrodach z medycyny i fizjologii, fizyki oraz chemii. Czemu odkrycie czarnych dziur jest dla nas tak ważne i czy mogą nam posłużyć jako maszyny czasu? Czemu odkrycie wirusa HCV uratowało ogrom ludzkich żyć? Dlaczego CRISPR/Cas nazywa się molekularnymi nożyczkami i metoda ta niesie wiele możliwości, ale i zagrożeń? O tym w dzisiejszym odcinku!
playlist_add
Oct 13, 2020
#4 - Genetycznie Modyfikowany Superbohater - Czy to możliwe?
Najnowsze narzędzie do edycji genów jest przez wielu uważane za przełomowe - za jego pomocą chińscy naukowcy wprowadzili zmiany w płodach, a także stworzyli szympansy inteligentniejsze od przeciętnej (ktoś nie odrobił pracy domowej z Planety Małp!). W teorii pozwala wprowadzić każdą zmianę w naszych genach - może pomóc wyleczyć jakąś chorobę, ale i wprowadzić nową pożądaną cechę. Ta metoda to CRISPR i ma tylu zwolenników, co i wielu etycznych jej przeciwników. O tym, co ta metoda poprawi i co za jej pomocą jesteśmy w stanie stworzyć rozmawiamy z mgr Magdą Dąbrowską. Słuchajcie!
playlist_add
Oct 6, 2020
#3 - Czy GMO jest nieuniknione?
GMO to zło! - krzyczy wielu ludzi. Producenci artykułów spożywczych opisują swoje produkty jako "wolne od GMO" i wychodzi im to na korzyść, a wielu z nas zastanawia się, o co z nim w ogóle chodzi i czy bezpiecznie jeść takie genetycznie modyfikowane jedzenie. Jeśli chcecie dowiedzieć się czy warto wierzyć producentom GMO-free i czy możemy je bezpiecznie spożywać to zapraszam Was do rozmowy z prof. Tomaszem Twardowskim, który opowie Wam, że GMO... jest już praktycznie wszędzie.
playlist_add
Sep 29, 2020
#2 - Czy powinniśmy się bać koronawirusa?
Czy rzeczywiście koronawirus stanowi mniejsze zagrożenie niż sezonowa grypa, a maseczki to jakaś niepoważna głupota? No i jak to jest możliwe, że jakieś nietoperze zatrzymały gospodarkę i ograniczyły emisje CO2 lepiej niż niejeden ekolog? Czy możemy w ogóle takie epidemie przewidywać? Na te wszystkie pytania postara się nam odpowiedzieć dr Paweł Zmora, wirusolog, który jak wielu naukowców ostatnie miesiące spędził w laboratorium poznając naszego głównego oponenta, aby wiedzieć z czym tak naprawdę się mierzymy!
playlist_add
Sep 19, 2020
#1 - O dwóch takich w kitlach
Pierwszy, pilotażowy odcinek dwóch takich, którzy postanowili wyjść z laboratorium i porozmawiać z naukowcami przy mikrofonach, i wypytać ich o rzeczy, które nurtują nas wszystkich, a nie zawsze wiemy jak lub gdzie zapytać! W pierwszym odcinku oprócz wprowadzenia Was w nasz podcast porozmawiamy trochę o życiu i śmierci, ale nie z filozoficznego punktu widzenia, a przez naukową soczewkę.
playlist_add